چارچوب شناسي دكترين جنگهاي مردمي در پرتو موازين حقوق بين‌الملل بشردوستانه

Contexts and Dimensions of the People’s War Doctrine in Light of International Humanitarian Law

جنگهاي مردمي از مقوله‌هايي است كه در ادبيات نظامي از گذشته تا كنون مورد بحث و بررسي قرار گرفته و كاركرد و تاثيرشان بر تضمين امنيت ملي تجزيه و تحليل شده است. با اين حال، اغلب اين تحليلها تنها متكي به ملاحظات محيط امنيتي و نظم سياسي و در پرتو مباحث تدوين و توفيق استراتژي امنيتي است، بدون اينكه به نقش نظم حقوقي (موازين نظم دهنده متكي به هنجارهاي تظنيم كننده روابط جمعي) به نحو شايسته توجه شده و بهاي لازم داده شود. نظر به اينكه مفهوم‌شناسي و عناصر تعريف و تبيين جنگهاي مردمي در ادبيات حقوقي الزاماً تابع رويكردهاي سياسي و نظامي نيست، در اين نوشتار به تحليل رويكرد نظام حقوقي بين‌المللي در خصوص جنگهاي مردمي و چارچوب كاركرد قانوني آنها در راستاي دفاع از تماميت ارضي پرداخته شده و در اين راستا، ادبيات دو حوزه متفاوت اما به هم پيوسته مذكور نيز مورد مقايسه و تطبيق قرار گرفته و نگرشهاي حقوقي راجع به مقاومتهاي مسلّحانه مردمي، تفكيك درگيري‌هاي مسلّحانه و جنگهاي مطمح نظر در ادبيات نظامي كه مبتني بر نقش و حضور مردم در عرصه امنيت‌سازي هستند، بيان شده است. با نگرش بين رشته اي به اين مقوله‌ها مي‌توان دركي جامع از مفاهيم اساسي امنيت ملي ايجاد كرد و به راهبردهاي ملي راجع به آنها نيز رهنمودهايي مقرون به صحّت و جامع‌نگري را با پشتوانه عملي و حداكثرسازي قابليتهاي كاركردي و نتيجه بخش بودن آنها عرضه و پيشنهاد كرد.

The functions, consequences and general context of the people’s wars and their effects on the national security has been analyzed and assessed within the past and present military studies. However, they were often concentrated on the security environment and political order in light of strategic issues without consideration of legal order and legally binding norms governing conduct of governments and peoples in war time. Since the concept and conceptual components of the people’s war doctrine depends on the comprehensive approach (legal, military and political), this Article analyzes the position of the international legal order on this doctrine with a comparative consideration of that in legal and military studies. This Article emphasized the principles on the interdisciplinary studies in respect to principal concept of the national security in order to introduce Iran’s defense and national security.