بررسي سازمان هاي تجارت منتخب آسيا (با كاربرد مدل جاذبه)

The Study of Trade Creation and Trade Diversion in the Selected Asian Trade Organizations

همزمان با رشد جهاني سازي ترتيبات تجاري منطقه اي در سطح وسيعي گسترش يافت. اهميت اين موافقت نامه-هاي منطقه اي به اندازه اي بود كه حتي مناطق در حال توسعه نيز، ترتيبات منطقه اي را به عنوان راه حلي براي تجارت خارجي و روشي براي حفظ منافع مشترك گروههاي منطقه اي در مقابل دشواري هاي ناشي از پيوستن به اقتصاد جهاني بر مي شمردند. هدف از تشكيل موافقت نامه هاي تجاري منطقه اي، كاهش موانع تعرفه اي در راستاي افزايش رفاه مي باشد. اما مذاكراتي كه در اين ميان مطرح است بيان كننده اين است كه آيا، شكل گيري اين اتحاديه ها بالاخص در مناطق در حال توسعه در راستاي هدف افزايش تجارت بين كشورهاي عضو آنها بوده است و همچنين آيا افزايش تجارت بين اعضا باعث افزايش تجارت با كشورهاي غير عضو آن منطقه مي شود يا خير؟ چنانچه موافقت نامه تجاري باعث افزايش تجارت بين كشورهاي عضو شود، پديده "ايجاد تجارت" شكل ميگيردو چنانچه افزايش تجارت به هزينه كاهش آن براي كشورهاي غير عضوباشد پديده" انحراف تجارت" شكل مي گيرد. ايجاد تجارت بربهبود رفاه و انحراف تجارت بركاهش رفاه دلالت پيدا مي كند. دراين مقاله براي بررسي ايجاد و انحراف تجارت، سازمانهاي منطقه آسيا را به عنوان نمونه يك منطقه درحال توسعه در نظر مي-گيريم و با بررسي سه موافقت نامه تجاري اكو، آ سه آن و جي سي سي، كه به نظر مي رسد كشورهاي عضو آنها تركيب اقتصادي مشابهي با كل كشورهاي منطقه آسيا دارند، روند تجارت در اين سازمانها را مورد بحث و تجزيه- تحليل قرار مي دهيم. نهايتاً با استفاده از يك مدل جاذبه تعميم يافته، داده هاي مورد استفاده در اين تحقيق را كه شامل 26 كشور عضو اين سه سازمان مي باشند و دوره زماني 2006- 2002 را در بر مي گيرند، تخمين مي زنيم. نتايج نشان مي دهد كه در اين دوره زماني هر سه سازمان منتخب منطقه آسيا، با انحراف تجاري روبرو بوده اند.

The expansion of regional trade arrangements has been coincided with the growing trend in globalization. The importance of these regional trade arrangements have grown to that extent that now many countries in developing region have considered it as an alternative option to integrating into world economy and thus boosting their foreign trade and ensuring the mutual gain for the member countries. The very objectives of these regional trade arrangements are to reduce tariff barriers and to be the cause of increase in social welfare. But looking at the negotiations that are underway, a question that arise is that whether the formation of such trade unions, in particular in developing regions has been in line with the objective of boosting trade within member countries ?and also whether growth of intra trade has brought about growth in trade with non member countries or not? If regional trade agreements bring about increase in intra trade it is the case for trade creation but if it comes at the cost of reducing trade with non-member countries it is the case for trade diversion. Trade creation works towards the welfare improvement but trade diversion causes the loss of welfare .This paper has attempted to measure the trade creation and trade diversion in regional grouping of countries in Asia. To do so, three known Asian regional organizations namely, the Economic Cooperation Organization (ECO), Gulf Cooperation Council (GCC) and association of south East Asian nations (ASEAN) have been selected for this purpose. Towards this ends the paper has utilized an extended version of a relatively well known gravity model to measure trade creation and trade diversion in these country groupings. Data used in this study covers the period of 2002-2006. The findings of this study indicate that over the period under investigation all the three regions have revealed trade diversion.