برآورد مقادير سيلاب وارايه مدل سيل خيزي درحوضه آبخيز رازآور

Estimation of amount of Peak Discharge and the Introduction of Flooding Model in Razavar Watershed

اين مطالعه با هدف محاسبه مقدار دبي پيك سيلاب و شناخت عوامل موثر بر سيل خيزي حوضه رازآور استان كرمانشاه با استفاده از روش SCS انجام شده است. براي محاسبه دبي پيك سيلاب، ابتدا حوضه به زيرحوضه هايي با رتبه آبراهه اي 5، 6 و 7 تقسيم شده و سپس فاكتورهاي موثر بر سيل خيزي حوضه مانند مساحت، شماره منحني CN، زمان تاخير، زمان تمركز، شدت بارش، كاربري اراضي، شيب، زمين-شناسي و پوشش گياهي مطالعه، و دبي پيك سيلاب در نرم افزار SMADA محاسبه شده است. مقادير دبي محاسبه شده از روش SCS نشان داد كه بيشترين بده حداكثر سيلابي با دوره برگشت 100 سال به ميزان s/ 85/691 مربوط به حوضه رازآور با رتبه آبراهه اي 8 و مساحت Km2 1323، و كمترين بده 100 ساله به ميزان /s m3 9/28 متعلق به زير حوضه شماره 10 با مساحت Km223 و رتبه آبراهه‌اي 5 مي-باشد. براي تعيين موثرترين عامل در سيل خيزي منطقه و جهت پيش بيني مقدار دبي و ارايه مدل مناسب، دبي به عنوان متغير وابسته و ساير فاكتورها به عنوان متغيرهاي مستقل معرفي شده و اين مقادير در نرم-افزار SPSS مورد آناليز قرار گرفته است. جهت تجزيه و تحليل و نيز انتخاب موثرترين عامل يا عوامل در سيل خيزي حوضه از رگرسيون چندگانه، ساده و لگاريتمي با استفاده از روش هاي پيشرو و گام به گام (STEPWISE) استفاده و مدل هايي براي حوضه ارايه گرديد. لازم به ذكر است كه مدل هاي ارايه شده با سطح اعتماد 01/0 درصد قابل قبول هستند. نتايج اين مدل‌ها نشان داد كه مساحت، زمان تاخير و CNحوضه موثرترين عامل در سيل خيزي اين حوضه به شمار مي روند.

This study was done to identify effective factors on flooding in Razavar basin in the north of Kermanshah province by using SCS model. For flood estimating, primarily Razavar watershed was divided to sub-watersheds with stream orders of 5, 6, and 7 then effective factors such as area, slope, CN, lag time, time of concentration, density of rainfall, land use, slope, geology, and vegetation were studied and the peak flood discharge was estimated by SMADA software. Peak flow estimation by SCS method showed maximum of 100 years return period peak discharge of Razavar watershed with 8 stream order was 691.85 m3/s and the minimum of 100 years return period was related to sub-watershed number of 10 with 5 stream order about 28.9 m3/s. For determining the most effective factor in the flood basin and to predict the amount of discharge and present a suitable discharge model as a dependent and others as independent variables we introduced these values and analyzed them by SPSS software. Simple regression, multiple and logarithmic, forward and step by step models were applied for the basin. It should be noted that the models presented with a confidence level of 0.01 percent were acceptable. The results show that the area, lag time, and CN are the most effective factors in flooding.