تاثير برنامه آموزشي بر اساس الگوي سازگاري روي بر سازگاري رواني بيماران مبتلا به نارسايي قلب

The effect of an educational program based on Roy adaptation model on the psychological adaptation of patients with heart failure

زمينه و هدف: نارسايي قلب، بيماري مزمني است كه بر ابعاد جسماني و رواني زندگي فرد تاثير مي‌گذارد. رسيدن به تعادل رواني در اين بيماران نيازمند آموزش و پيگيري است. هدف از اين مطالعه تعيين تاثير برنامه آموزشي مبتني بر الگوي سازگاري روي بر سازگاري رواني بيماران نارسايي قلب مي‌باشد. روش بررسي: اين مطالعه كارآزمايي باليني شاهددار تصادفي بر روي شصت بيمار مبتلا به نارسايي قلب داراي پرونده در بيمارستان وليعصر(عج) و مركز تحقيقات قلب و عروق شهر بيرجند در سال 1392 انجام گرديد. بيماران موردنظر به صورت در دسترس انتخاب و به طور تصادفي به دو گروه سي نفري شاهد و آزمون تقسيم شدند. ابزار جمع‌آوري داده‌ها فرم بررسي و شناخت روي و پرسشنامه سلامت رواني (MHI-38) بود كه پايايي آنها در مطالعات مختلف تاييد شده است. پرسشنامه سلامت رواني پس از تاييد روايي محتوي جهت پايايي به صورت مقدماتي بر روي بيست نفر از بيماران اجرا و ضريب آلفا كرونباخ 91/0 به دست آمد. برنامه آموزشي بر اساس رفتارهاي ناسازگار و محركهاي هر رفتار در گروه آزمون اجرا و پيگيري شد. گروه شاهد مراقبتهاي معمول را دريافت كردند. داده‌ها توسط نرم‌افزار آماري SPSS ويرايش 15 و آزمونهاي آماري Independent T Test، Paired T Test، Wilcoxon،Mann Whitney، Fisher Exact Test و Chi-Square تجزيه و تحليل شدند. يافته‌ها: ميانگين نمره سازگاري رواني و تعداد رفتارهاي ناسازگار قبل از مداخله در دو گروه اختلاف معني‌داري نداشت، در حالي كه بعد از مداخله اختلاف معني‌داري به دست آمد(001/0p < ). در گروه آزمون بعد از مداخله كاهش معني‌داري در تعداد رفتارهاي ناسازگار در بعد فيزيولوژيك(001/0p < )، درك از خود(001/0p < )، ايفاي نقش(001/0p < )، استقلال و وابستگي(004/0=p) ملاحظه گرديد. ميانگين نمره سازگاري رواني بيماران در گروه آزمون بعد از مداخله افزايش معني‌داري داشت (001/0p < ). اما در گروه شاهد بعد از مداخله تفاوت معني‌داري در هيچ يك از ابعاد مشاهده نشد(05/0p > ). نتيجه‌گيري: با توجه به نتايج مطالعه حاضر، اجراي برنامه آموزشي بر اساس الگوي روي، مي‌تواند بر سازگاري رواني و رفتارهاي ناسازگار بيماران مبتلا به نارسايي قلب موثر باشد. پرستاران مي‌توانند با به كارگيري برنامه‌هاي آموزشي بر اساس الگوي سازگاري روي نقش موثرتري در بهبود سازگاري رواني و رفتارهاي ناسازگار اين بيماران داشته باشند.

Background and Aim: Heart failure is a chronic disease that affects the physical and psychological aspects of life. Psychological adaptation of patients needs follow-up and training. The purpose of this study was to determine the effectiveness of an educational program based on Roy adaptation model on the psychological adaptation in patients with heart failure. Materials and Methods: This clinical randomized trial was performed on 60 patients with heart failure admitted in Vali-e-Asr Hospital and Heart Research Center in Birjand in 2013. The patients were selected through the convenience sampling and randomly allocated to an intervention group and a control group (30 individuals in each group). The data was collected using Roy assessment form and Mental Health Inventory (MHI-38) whose reliability are confirmed in previous studies. The content validity of the Mental Health Inventory was first confirmed. Later, in order to check for its reliability, it was given to 20 individuals for which Chronbachʹs alpha was 0.91. The intervention group received an educational program based on maladaptive behavior and stimuli which was followed by a follow-up period of one month. The control group received the regular service. The data were analyzed in SPSS (version 15) using independent t test, paired t test, Mann Whitney, Wilcoxon, Fisher Exact Test, and Chi square. Results: Mean scores for maladaptive behaviors and the number of maladaptive behaviors showed no significant differences before the intervention, while the difference was significant after the intervention in the two groups (p < 0.001). In the intervention group, the dimensions that had significant decrease included physiological (p < 0.001), self-concept (p < 0.001), interdependence (p < 0.004), and role function (p < 0.001). The psychological adaptation scores mean significantly increased in the intervention group (p < 0.001). However, there was no significant difference in the control group in the different dimensions (p > 0.05). Conclusion: Using an educational program based on Roy adaptation model can be effective on the psychological adaptation and reduction of maladaptive behaviors in patients with heart failure. In this regard, nurses can play a more effective role in improving the psychological adaptation of patients using the educational program.