ارزيابي واكنش ارقام سويا براي صفات زراعي و فنولوژي در سيستم هاي مديريتي مختلف در منطقه گرگان

Evaluation of agronomical and phonological traits of soybean cultivars at different management systems in Gorgan region

هدف از اين مطالعه، بررسي رابطه بين فنولوژي با برخي صفات مرتبط با عملكرد و اجزاي عملكرد در سيستم-هاي مديريت مختلف در دو رقم سويا گرگان 3 و كتول در منطقه گرگان بود. براي اين منظور 16 مزرعه سويا از رقم گرگان 3 و 18 مزرعه سويا از رقم كتول انتخاب شدند. سپس، در هر مزرعه ارزيابي‌هاي لازم بر روي پارامترهاي مرتبط با فنولوژي و عملكرد دانه انجام شد. به طور كلي، بررسي روابط رگرسيوني نشان داد كه در هر دو رقم بين مراحل فنولوژيكي با تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در متر مربع، ماده خشك اندام هوايي و عملكرد دانه رابطه رگرسيوني معني داري وجود داشت. به طوري كه، رابطه بين تعداد روز از كاشت تا رسيدگي فيزيولوژيك با ماده خشك اندام هوايي در رقم هاي گرگان 3 (**70%=R2) و كتول (**62%=R2) مثبت و معني دار بود. از طرفي، رابطه بين تعداد روز از كاشت تا شروع گلدهي و روز از كاشت تا رسيدگي فيزيولوژيك با عملكرد دانه در هر دو رقم معني دار بود. در رقم گرگان 3 اين رابطه به صورت رگرسيون منفي و خطي درجه 2 (به ترتيب **71%=R2 و **80%=R2) و در كتول به صورت رگرسيون مثبت و خطي درجه 1 (به ترتيب **69%=R2 و *51%=R2) بود. همچنين، رابطه رگرسيوني بين ماده خشك اندام هوايي و عملكرد دانه در هر دو رقم به صورت لگاريتمي و معني دار بود (در سطح احتمال 1%). اين رابطه لگاريتمي به ترتيب 53 و 67 درصد از تغييرات را در ارقام گرگان 3 و كتول توجيه كرد. نتايج اين آزمايش نشان داد كه با درك رابطه بين فنولوژي و صفات زراعي در مدت چرخه رشد سويا تحت شرايط مزرعه و با تنظيم مقياس زماني مراحل نموي مي توان عملكرد را افزايش داد.