تعيين شاخص هاي انرژي در توليد گندم و كلزا در كشت و صنعت دشت نمدان اقليد

Determination of energy indices in producing wheat and canola in Dashte Namdan Agro-industry (Eghlid region, Fars)

در اين پژوهش، وضعيت شاخص هاي انرژي در گندم (Triticum aestivum L.) در سطح 118 هكتار و كلزا (Brassica napus L.) در سطح 8/26 هكتار در كشت و صنعت دشت نمدان اقليد بررسي گرديد. كليه عمليات در اين مزارع به شكل مكانيزه و تامين آب بوسيله ي چاه انجام مي شد. با استفاده از پرسشنامه و مصاحبه هاي حضوري، اطلاعات مورد نياز كسب و مورد تجزيه و تحليل قرار گرفتند. در اين بررسي انرژي معادل ورودي ها و خروجي ها محاسبه و سپس كارايي مصرف انرژي (نسبت انرژي)، بهره وري انر‍ژي و افزوده انرژي خالص براي هر دو محصول تعيين گرديد. نهاده ها شامل بذر، كود، سم، آبياري، سوخت، ماشين هاي كشاورزي، نيروي انساني و محصول خروجي شامل دانه و كاه بودند. نتايج نشان داد كه كارايي مصرف انرژي براي توليد دانه گندم و كلزا به ترتيب 29/2 و76/1 و كارايي مصرف انرژي براي توليد دانه و كاه (عملكرد بيولوژيكي) گندم و كلزا به ترتيب 23/6 و 44/3 بودند. بهره وري انرژي در اين دو محصول به ترتيب 49/0 و 21/0 كيلوگرم بر مگاژول برآورد گرديد. همچنين، افزوده انرژي خالص براي دانه گندم و كلزا به ترتيب 41065 و20914 مگا ژول بر هكتار محاسبه شد. در هر دو محصول بيشترين انرژي ورودي به ترتيب مربوط به كود شيميايي، سوخت و آبياري بود و انرژي مربوط به بذر در گندم بسيار بالاتر از انرژي بذر در كلزا محاسبه شد. با توجه به بزرگتر بودن هر سه شاخص انرژي محاسبه شده براي گندم در مقايسه با كلزا، بنابراين از نظر موازنه انرژي، در كشت و صنعت دشت نمدان توليد گندم بر توليد كلزا ارجحيت دارد.

In this study, wheat (Triticum aestivum L.) production in 118 hectares and rapeseed (Brassica napus L.) production in 26.8 ha of Dashte Namdan Agro-industry farm was evaluated from the energy indices point of view in Eghlid region. This farm was fully mechanized and the required data were collected using person to person interview method and filling out the questionnaires. Equivalent energy inputs and outputs for both products were calculated in this study, and then corresponding energy ratio, energy productivity, and net energy gain were determined for each crop. Inputs were fertilizers, seeds, pesticides, fuel consumption, equipments, labors, and irrigation while grain yield and straw were considered as outputs. Energy ratio obtained for wheat and canola grain were 2.29 and 1.76, respectively while corresponding values related to both grain and straw (total biological outputs) were 6.23 and 3.44, respectively. Energy productiviities were also determined 0.49 and 0.21 kg/MJ for wheat and canola, respectively. Net energy gain for wheat and canola were 41065 and 20914 MJ/ha, respectively. Fertilizers were the highest energy consumer inputs for both crops and fuel and irrigation took the second and third places. Energy consumption related to seed was higher in wheat compared to canola. Since wheat production had the higher energy indices compared to canola in this research, wheat production should be preferred to canola in this farm from the energy balance point of view.