اثر مصرف خاكي آهن و سولفات روي بر عملكرد و اجزاي عملكرد دانه‌ي گندم در تاريخ‌هاي‌ مختلف كاشت

Effect of soil application of Fe and ZnSO4 on grain yield and yield components of wheat at different sowing dates

با توجه به گسترش جهاني كمبود عناصر كم‌ مصرف در اراضي زير كشت غلات، تعيين سطح، زمان و روش مناسب مصرف اين نهاده‌ها جهت افزايش عملكرد بسيار مهم مي‌باشد. به منظور بررسي اثر تاريخ كاشت و كاربرد خاكي عناصر ريزمغذي آهن و سولفات روي بر عملكرد و اجزاي عملكرد گندم، آزمايشي به صورت كرت‌هاي خرد شده بر پايه طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي در سه تكرار در سال زراعي 89-1388 در منطقه ارسنجان فارس انجام ‌‌شد. تاريخ‌هاي كاشت 30 آبان، 15 و 30 آذر به عنوان فاكتور اصلي و كودهاي ريزمغذي در سطوح بدون استفاده از كود، 10 و 20 كيلوگرم در هكتار سكوسترين آهن، 40 و 80 كيلوگرم در هكتار سولفات روي به عنوان فاكتور فرعي انتخاب شد. با افزايش 20 كيلوگرم در هكتار سكوسترين آهن در زودترين تاريخ كاشت، عملكرد دانه، تعداد سنبله، وزن هزار دانه، تعداد دانه در سنبله و عملكرد بيولوژيك گندم به ترتيب 2/4، 6/1، 3/1، 2/2 و 4/1 برابر نسبت به تاخير كاشت يك ماهه و عدم مصرف كودهاي ريزمغذي افزايش يافت. همچنين نتيجه‌اي مشابه با استفاده از 80 كيلوگرم در هكتار سولفات روي به دست آمد. با مصرف بيشتر كودهاي ريزمغذي در كشت‌هاي ديرتر مي‌توان صدمات حاصله به عملكرد در اثر تاخير كاشت را تا حدودي جبران نمود.

Because of the lack of micro fertilizer in farm grain tillage, determining suitable level, time, and method to improve agriculture, is very important. To investigate sowing date and the effect of the micro nutrient (Fe and ZnSO4) on wheat grain yield and yield components, a split plot experiment was conducted based on Randomized Complete Block Design with three replications in Arsanjan region in 2009-2010. Sowing date (21 November, 6 and 21 December) was intended as main factor and control level without use of micro fertilizer and 10, 20 Kg Fe and 40, 80 Kg ZnSO4 as the secondary factor. Adding Fe in sooner sowing date, number of grain in spike, number of spike in square meter, grain yield and biologic yield, increased 4.2, 1.6, 1.3, 2.2 and 1.4 times respectively increased comparing with one month sowing delayed and not using micro fertilizer. Also, similar results were obtained by using 80 kg/ha ZnSO4. More consumption of micronutrient fertilizers in later sowing to some extent can compensate damage resulted from planting delays.