مقايسه ميزان فتوسنتز و عملكرد گندم دوروم با گندم معمولي در شرايط تنش شوري و كاربرد هورمون ساليسيليك اسيد

Comparison of bread and durum wheat photosynthesis and yield under salt stress and salicylic applying condition

به منظور بررسي اثر ساليسيليك اسيد به عنوان عامل كاهنده اثرات تنش شوري بر گندم دوروم و نان آزمايش گلداني در فضاي آزاد از اواسط آبان 89 تا اواخر ارديبشت 90 در دانشگاه آزاد اسلامي واحد اقليد انجام گرفت. آزمايش بصورت فاكتوريل سه عامله با سه تكرار در قالب طرح كاملا تصادفي انجام شد. فاكتور اول تيمار تنش شوري با آب آبياري با EC هاي صفر (شاهد)، و 10 دسي زيمنس بر متر، و تيمار دوم گندم معمولي (رقم شيراز) و گندم دوروم (رقم دنا) و تيمار سوم كاربرد ساليسيليك اسيد در دوسطح شامل: صفر (شاهد بدون SA) و 5/0 ميلي مولار بود. تيمارهاي شوري 4 هفته پس از سبز شدن بذر ها اعمال شدند. زمان اعمال تيمار ساليسيليك اسيد يك هفته قبل از آغاز تيمار شوري يعني در مرحله سه تا چهار برگي (ZGS=13) گياه بود. صفات اندازه گيري شده شامل فتوسنتز، ميزان كلروفيل، محتواي نسبي آب، عملكرد و ميزان پروتيين بودند. نتايج نشان داد كه كاربرد ساليسيليك اسيد باعث افزايش BY و GY ، RWC و ميزان كلروفيل و فتوسنتز شد و روي پروتيين بي تاثير بود. شوري باعث كاهش BY و GY ، RWC و فتوسنتز شد و ميزان پروتيين و ميزان كلروفيل را افزايش داد. گندم نان عملكرد دانه بيشتري داشت. بين ارقام و مصرف ساليسيليك اسيد اثر متقابل معني دار مشاهده شد. در حقيقت SA در گندم دوروم بيشتر از گندم نان اثر گذاشت. عملكرد دانه گندم دوروم بيشتر تحت تاثير شوري قرار گرفت. اثر كاربرد ساليسيليك اسيد در تيمار شاهد شوري و در تيمار 10 دسي زيمنس تا حدودي متفاوت بود. با افزايش شوري اثر SA كمتر شد. همچنين بين سه تيمار بكاربرده شده اثر متقابل معني دار درجه سوم مشاهده شد. به طور كلي بيشترين عملكرد در گندم نان و در تيمار شوري شاهد با افزودن SA (5 گرم در بوته) مشاهده شد و كمترين ميزان عملكرد در تيمار شوري 10 دسي زيمنس و در گندم دوروم بدون كاربرد SA مشاهده شد.

In order to investigate the effect of salicylic acid as a salinity reverse effects retardant, an outdoor pot investigation was carried out in Islamic Azad University, Eghlid branch from Nov. 2010 to May 2011. The experiment was conducted as triple factorial based on complete randomized design with three replications. The first factor comprised of two salinity levels (non saline irrigation water [EC=0] and saline irrigation water [EC=10ds/m]) and the second one consisted of two morphologically similar wheat cultivars, Dena as durum and Shiraz as bread type, and the third factor was application or not the salicylic acid solute. The salt treatments were accomplished four weeks after seed sprouting. The salicylic acid treatments were applied a week prior to salinity application i.e. 3-4 leaf stage. The measured parameters were biological (BY) and grain yields (GY), photosynthetic parameters, chlorophyll content, relative water (RWC) and protein content. The results showed that salicylic acid application caused GY, BY, RWC, Chlorophyll and photosynthesis to increase, but it remained ineffective on protein content. Salinity caused reduction in BY, GY, RWC and photosynthesis, but increased protein and chlorophyll content. Bread cultivar showed higher GY amounts than durum one. Durumʹs GY was more susceptible to salinity than breadʹs. SA was more effective in durum wheat than in bread type. SA also had different effects under various salinity levels. It was more effective under lower levels of salinity. Generally the highest and the lowest GY amounts were respectively seen in bread wheat under nonsline condition and with application of 0.5 mm SA, and in durum wheat under salinity without SA application.