تعيين سويه ي مناسب باكتري ريزوبيوم جهت تلقيح بذر لوبيا در شمال استان فارس

Determination of rhizobium bacteria strain for seed inoculating of bean in north of Fars

در فرآيند همزيستي گياه لوبيا با باكتري ريزوبيوم، مقادير قابل توجهي نيتروژن توليد مي شود كه مي تواند نياز گياه را به اين عنصر مرتفع نموده و جايگزين بخشي از كودهاي شيميايي نيتروژني شود. به منظور تعين باكتري مناسب جهت تلقيح بذر لوبيا، آزمايشي در قالب طرح آماري بلوك هاي كامل تصادفي به مدت دو سال در ايستگاه تحقيقات كشاورزي اقليد اجرا گرديد. تيمارهاي آزمايش شامل ده سويه باكتري شامل (78–L، 195 – L، 192– L، 54– L، 75 – L، 30 – L، 100 – L، 197 – L، 120 – L، 177- L ) و دو تيمار 200 و 400 كيلوگرم اوره در هكتار(200 – N و400 – N ) و يك تيمار شاهد ( بدون نيتروژن و تلقيح) بود. نتايج آزمايش در سال اول نشان داد كه بين تيمارها از نظر عملكرد دانه در سطح 5 درصد اختلاف معني دار بود. سويه ي باكتري 54- L با توليد 2368 كيلوگرم دانه در هكتار بيشترين ميزان عملكرد را حاصل نمود كه نسبت به تيمار شاهد 174 درصد و نسبت به تيمارهاي 200 و 400 كيلوگرم اوره در هكتار بترتيب 121 و 93 % افزايش عملكرد داشت. در سال دوم گرچه از نظر آماري اختلاف معني داري بين تيمارهاي آزمايش مشاهده نگرديد ولي عملكرد سويه هاي 177 L–و 54 L – به ميزان 1595 و 1511 كيلوگرم دانه در هكتار بيشترين ميزان عملكرد را داشتندكه بترتيب41 و 33 % نسبت به شاهد افزايش داشت. نتايج دو سال اين آزمايش نشان داد در صورت تلقيح سويه ي باكتري54-L با بذر لوبيا مي توان ضمن تامين حداكثر عملكرد در لوبيا، از هدر رفت كود هاي شيميايي اوره خودداري نمود.

Nitrogen is necessary for plants growth. Symbiotic N2-fixation is the most important source of nitrogen in legumes. A filed study was conducted to evaluate 10 rhizobium strains (l-78, l-195, l-192, l-54, l-75, l-30, l-100, l-197. l-120 and l-177) and two nitrogen fertilizers treatments (35 and 75 ppm N) with control treatment (without inoculation and N2 – fertilizer) in yield of bean in 2009-2010. Experimental design was randomized complete block (RCBD) with four replicates. The weight of dry mater, nitrogen in leaf and seed and yield of bean were calculated. In the first year, the results indicated that there was a significant difference (at 5 %) in grain yield between treatments. The best seed yield and nitrogen in dry mater were obtained in L-54 strain treatment. This yield inceased 174 % compared with control treatments. In the second year, the results showed that there was a significant difference between treatments (at 5 %). The maximum yield was obtained by L-77 and L-54 strains with 1595 and 1511 kg/ha respectively. The yields of this treatment increased 41 and 33 % compared with control treatment (without inoculate and nitrogen fertilizer). Based on the results in two years of experiment we showed that the highest yield and protein were obtained by rhizobium inoculated of bean.