غار قلعه ك رد آوج؛ شواهدي از استقرار دوره پارينهسنگي مياني در كوهستانهاي جنوبغرب استان قزوين

Qaleh Kurd Cave: New Middle Paleolithic Site in the Western Borders of Iranian Central Plateau

چكيده برخلاف كوهستان هاي زاگرس و البرز اطلاعات باستان شناختي و دانش كنوني از دوره پارينه سنگي در فلات مركزي ايران به جز موارد اندكي، محدود به كشفِ اتفاقي شماري محوطه باز و يكي دو پناهگاه صخره اي است. نگاهي به محوطه هاي شناخته شده در فلات مركزي نشان مي دهد كه اغلب اين مدارك، مجموعه هاي سطحي از يافته هاي پراكنده اند و همچون اغلب محوطه هاي باز ايران احتمالاً فاقد نهشته‌هاي باستان شناختي هستند؛ اين وضعيت باعث شده تا اطلاعات ما تنها محدود به گونه شناسي و فن آوري ساخت مصنوعات پارينه‌سنگي اين محوطه ها شود و از ساير جنبه هاي فرهنگي، معيشتي و زيست محيطي استقرارهاي دوره پارينه سنگي در منطقه بي اطلاع بمانيم. از اين رو شناسايي و كشف غار قلعه كُرد با بقاياي دوره پارينه سنگي مياني در منطقه كوهستاني جنوب غربي استان قزوين بسيار مهم و شايان توجه است. مطالعه مقدماتي دست افزارهاي سنگي به دست آمده از بررسي اين مكان نشان دهنده حضور فن آوري لوالوا و توليدات موستري است. چاله هاي حفريات غير مجاز درون غار نشان مي دهد كه بيش از دو و نيم متر رسوبات و بقاياي عصر سنگ در دهانه ورودي غار نهشته شده كه نشان از قابليت بالاي اين مكان براي كاوش دارد. نوشتار حاضر گزارشي از بررسي و مطالعه يافته هاي سطحي اين مكان است. واژگان كليدي: فلات مركزي، دوره پارينه سنگي مياني، منطقه آوج قزوين، غار قلعه كُرد، مصنوعات سنگي، موستري

Abstract Unlike the Zagros and Alborz mountains, except for few cases, our information about Paleolithic of Central Plateau of Iran is limited to accidental discovery of some open air sites and few rock shelters. A quick look to the known sites of the central plateau of Iran shows that they are mostly yielded scattered surfaces materials and, like other open air sites, contain no archeological deposit. This caused little knowledge on the Paleolithic archaeology which is merely limited to techno-typological futures of the surface artifacts, while other aspects such as cultural characteristics, settlement patterns and environmental settings are unknown in the region. Therefore, newly discovered site of Qaleh Kurd Cave with Middle Paleolithic remains in the Southwestern mountainous region of Qazvin province is very important and noteworthy. The preliminary analysis of the collected chipped stones from the surface of the site indicates the presence of Levallois technique and Mousterian products. Illegal pits inside the cave show more than 2.5 meters of Paleolithic sediment deposited in the entrance - of the cave indicating the importance and high potential of the site for excavation. Keywords: Iranian central plateau, Middle Paleolithic, Qazvin; Avaj region, Qaleh Kurd Cave, Lithic artifacts, Mousterian