تغييرات درجه ميان‌بري و شكل پيچانرود در قسمتي از رودخانه كارون با استفاده از فناوري سنجش از دور

Sealing degree and meander shape changes in a part of Karoon river using remote sensing techniques

پيچانرودها (چم‌ها) از شاخصه‌هاي مهم تغييرات محيطي به شمار مي‌آيند. پژوهش حاضر براي اولين بار در كشور براي بررسي تغييرات درجه ميان‌بري و شكل پيچانرود‌ها در رودخانه كارون با استفاده از تصاوير سنجنده‌هاي TM و ETM+ ماهواره لندست سال‌هاي 1368 و 1384 به كمك سنجش از دور انجام شد. در اين پژوهش پارامترهاي مورفولوژيكي 20 پيچانرود در بازه‌اي به طول 128 كيلومتر از رودخانه كارون براي هر دوره تعيين شد. نتايج حاصل از مقايسه ميانگين t جفتي نشان داد كه تغييرات در مقدار درجه ميان بري در طي سال‌هاي 1368 تا 1384 داراي اختلاف معني‌داري در سطح يك درصد است. براي تعيين تاثير تغييرات برخي از پارامترهاي پيچانرود بر تغييرات درجه ميان‌بري از مدل رگرسيون خطي چند متغيره استفاده شد. نتايج مدل نشان داد كه در صورت تغيير در درجه ميان‌بري تغييرات دامنه پيچ و خم در كناره نيز به صورت كاهشي است. همچنين نتايج همبستگي اسپيرمن نشان داد كه تغييرات در پارامترهاي درجه ميان‌بري و حالت شكل پيچانرود به شدت به يكديگر وابسته هستند. به طوري كه همبستگي معني‌داري بين تغييرات درجه ميان‌بري و شكل پيچانرود در سطح معني‌داري يك درصد وجود دارد. به طوري كه با افزايش درجه آب‌بندي اشكال پيچانرود نيز به صورت U و ? شكل در مي‌آيند و پيچانرود تمايل به بسته شدن پيدا مي‌كند.

The most important indicators of environmental changes are meanders. For the first times, this study was carried out investigation of sealing degree and morphology changes of meander in Karoon River using TM and ETM+ instruments images of Landsat satellite and remote sensing in 1989 and 1995. In this research, morphological parameters of 20 meanders were determined at 128 km of Karoon River in two mentioned years. The results of t student test showed that sealing degrees have a significant difference at 1% level in years 1989 and 1995. The multiple linear regressions were used for the sealing degree changes and some meander parameters changes. The modeling results showed that the meander length (L) have reduces, if sealing degree changed. Also, the results of Spearman correlation showed that sealing degree and meander shape correlated strongly. Therefore, there are significant correlations between changes of sealing degree and meander shape in the level of 1 percent. By increasing the sealing degree, the meander shape changed to U and ? shapes and meander tended to be closed.