راهبردهاي تخصيص بهينه آب آبياري و زمين‌هاي پاياب شبكه آبياري نكوآباد در شرايط

Optimal allocation strategies of irrigation water and coastal land of Nekooabad irrigation network under uncertainty

استفاده از مدل‌هاي برنامه‌ريزي رياضي براي حل مسايل تخصيص بهينه منابع آب در سال‌هاي اخير مورد توجه قرارگرفته است. در اين ميان عامل عدم حتميت يكي از عوامل مهم و بنيادي در مدل‌سازي اين گونه مسايل است. در مطالعه حاضر، مدلي براي تخصيص بهينه آب در شبكه آبياري نكوآباد در استان اصفهان براي سال‌هاي 1393- 1391 ارايه شده است. جهت اعمال شرايط عدم حتميت از دو روش برنامه‌ريزي با پارامترهاي بازه‌اي (IPP) و برنامه‌ريزي فازي بازه‌اي دو مرحله‌اي با برش‌هاي ? نامتناهي (TSIFP) استفاده شد. نتايج نشان داد كه با افزايش ميزان حفاظت سيستم در مقابل عدم حتميت (استفاده از روش TSIFP به جاي IPP)، مقدار حد مياني كل سود ناخالص كشاورزان حاصل از انتقال آب در طي سه سال افق برنامه‌ريزي از 5/3724 به 3565 ميليارد ريال (3/4 درصد) كاهش مي‌يابد. در نهايت، استفاده از الگوي تخصيص ارايه شده در روش TSIFP جهت حفاظت بيشتر سيستم در مقابل خسارت‌هاي ناشي از عدم اعمال شرايط نامطمين براي آب قابل دسترس توصيه مي‌شود. جهت جبران كاهش سود ناخالص كشاورزان در اين الگو، سياست‌هاي افزايش كارايي توصيه مي‌شود. همچنين، اصلاح سازه‌هاي قديمي شبكه آبياري نكوآباد در دو منطقه نجف‌آباد و فلاورجان با بيشترين مقدار تخصيص آب براي كاهش اتلاف آب در اين شبكه توصيه مي‌شود.

Optimal allocation of water resources by using mathematical programming models has been considered in the recent years. Uncertainty is one of the important and fundamental factors in the modeling of these type of problems. The present study develops a model for optimal allocation of water in Nekooabad irrigation network in Esfahan province established in 2012- 2014. In order to considering the uncertainty, the Interval- Parameter Programming (IPP) and Two- Step Infinite ?- Cuts Fuzzy Linear Programming (TSIFP) were used. The results showed that as increasing degree of conservatism against uncertainty (used of TSIFP instead of IPP), the middle bound of gross margin benefit reduced from 3724.5 to 3565 billion Rials (4.3 percent) for delivering water in the years of planning horizon. Finally, using the allocation model presented in TSIFP to approach the more protection of the system against losses, due to the lake of uncertainty for water availability, is recommended. To compensate loss of gross benefit of farmers in this recommended pattern, efficiency enhancement policies emphasized. Also, benefit of old structures of Nekooabad irrigation network in the area of Falavarjan and Najafabad, with the highest value of allocation of water, to reduce waste water in this network is recommended.