تعيين ارزش غذايي گونه Aeluropus lagopides در مراتع استان بوشهر

Determination of nutritive value of Aeluropus lagopides in Bushehr province rangelands

اين تحقيق، به منظور تعيين ارزش غذايي گياه Aeluropus lagopides و مطالعه اثرات مراحل مختلف رشد بر ميزان تركيبات شيميايي و قابليت هضم آن، در سه منطقه مرتعي انجام شد. نمونه برداري از گياه، در سه مرحله رويشي، گلدهي و بذردهي، به طور تصادفي انجام شد. نمونه هاي مربوط به هر دوره رشد در هر منطقه، از نظر ميزان ماده خشك، پروتيين خام، خاكستر خام، چربي خام، NDF، ADF، ليگنين، انرژي خام، كلسيم، فسفر، پتاسيم، منيزيم، سديم، آهن، منگنز، روي، مس و قابليت هضم ماده خشك، ماده آلي و ماده آلي در ماده خشك آزمايش شدند. داده ها در قالب طرح كاملاً تصادفي با سه تيمار (مراحل رشد) و سه تكرار (مناطق مرتعي)، تجزيه و تحليل آماري شدند. با افزايش سن، محتواي ماده خشك، خاكستر خام و ADF گياه افزايش، اما پروتيين خام، فسفر و پتاسيم و قابليت هضم ماده خشك، ماده آلي و ماده آلي در ماده خشك آن، كاهش يافت (05/0 > P). اين گياه در مراحل رويشي و گلدهي، مي تواند نياز پروتييني و نيز بخش زيادي از نياز انرژي گروه هاي مختلف گوسفند و بز را تامين نمايد. ميزان كلسيم، پتاسيم، منيزيم، سديم، آهن و منگنز گياه در مراحل مختلف، بيشتر از حد بحراني آنها براي گوسفند و بز بود، اما ميزان فسفر، مس و روي آن در مراحل گلدهي و بذردهي، كمتر از اين حد بود. به طور كلي اين گياه به ويژه در مراحل رويشي و گلدهي، براي استفاده دام هاي چراكننده مناسب بوده و در صورت امكان، بايد نسبت به ازدياد آن در مراتع مشابه اقدام شود.

This research carried out to determine nutritive value of Aeluropus lagopides and to study the effects of different growth stages on its chemical composition and digestibility at three rangeland areas. The samples of A. lagopides were taken randomly at three stages including vegetative, flowering and fruiting. Samples from each stage of each area were determined for DM, CP, Ash, EE, NDF, ADF, ADL, Ca, P, K, Mg, Na, Fe, Mn, Zn, Cu, DMD, OMD and DOMD. Data statistically analysed based on completely randomized design with three treatments (growth stages) and three replicates (rangeland areas). DM, Ash and ADF content of studied plant increased with growth improvement but its CP, P, K, DMD, OMD and DOMD decreased (P < 0.05). This plant at vegetative and flowering stages can supply protein requirement and a great part of energy requirement of different grazing ruminant groups (sheep and goat) at rangeland areas. Ca, K, Mg, Na, Fe and Mn content of A. lagopides at different growth stages were greater than those critical limits for sheep and goat but P, Cu and Zn content at flowering and fruiting stages were less than those critical limits.