جايگاه ديني آذربايجان در دوره ساساني

?durb?dag?n Religious Position during

آذربايجان يكي از مراكز مهم سياسي و ديني در طول تاريخ ايران، به‌خصوص ايران باستان بوده است. به دنبال روي كار آمدن دولت ديني ساساني، آذربايجان مانند فارس از جايگاه ديني ممتازي برخوردار گرديد؛ به‌طوري‌ كه پادشاهان ساساني هنگام تاج‌گذاري با پاي پياده به زيارت آتشكده آذرگشنسب در آذربايجان مي‌رفتند و در هنگام تصميم‌گيري‌هاي سخت به‌ويژه در زمان جنگ، براي به‌جا آوردن آداب نيايش و نذرونياز به آنجا مراجعه مي‌كردند. به ديگر سخن، با قرار گرفتن آتشكده آذرگشنسب در آذربايجان، اين سرزمين به موازات سرزمين پارس به يكي از پايگاه‌هاي مهم ديني و نمادي از اتحاد و يگانگي دين و دولت در دوره ساسانيان تبديل شده بود. با توجه به قرارگرفتن يكي از سه آتشكده مهم دوره ساساني، يعني آذرگشنسب در آذربايجان- كه آن را تبديل به مكاني مقدس و زيارتگاهي براي شاهان، بزرگان وروحانيان زرتشتي كرده بود- اين مقاله بر آن است تا با استفاده از اسناد، شواهد تاريخي و به‌كارگيري شيوه‌هاي پژوهش‌هاي تاريخي، جايگاه ديني آذربايجان در دوره حكومت ديني ساسانيان را تبيين كند.

Azarbayjan Religious Position during the Sasanian Period M. T. Imanpour G. Amiri Abstract Azarbayjan has been one of the important religious and political centers during history of Iran, particularly in ancient era. Following the rise of Sasanian religious government to power, Azarbayjan along to Parsa became an important religious center as Sasanian kings walking whole the way to Azarbayjan for coronation ceremony and to visit ?dur Gu?naspa fire temple during war time, hardship, making decisive decision or as pilgrimage. In other word, locating ?dur Gu?naspa fire temple in Azarbayjan made this place along the Parsa as one of the most important religious bases and the symbol of unification between religion and state during Sasanian period. However, as one of three important fire temples, ?dur Gu?nasp had located in Azarbayjan which had changed the position of this land to a sacred place and pilgrimage for kings and clergies. Thus in this paper it has been tried, based on evidence and historical documents and by using historical methodology research, to examine the religious position of Azarbayjan during the Sasanian period.