سنجش رابطه ذهنيت عشاير و مجريان امنيت مرزي در تامين و ارتقاي امنيت اجتماعي مطالعه موردي: عشاير خراسان جنوبي

Evaluating the relations between nomads thoughts and border security operations in providing and improving social security Case study: Nomads of Southern Khorasan

چكيده از گذشته هاي دور، مساله امنيت به عنوان يكي از دغدغه هاي جوامع بشري به شمار مي آمده است تا جايي كه حتي برخي از انديشمندان حوزه مطالعات اجتماعي معتقدند يكي از دلايل چشم پوشي بشر از مقوله آزادي و حيات طبيعي و تن دادن به زندگي جمعي، مساله امنيت اجتماعي بوده است. بر اساس رويكرد مكتب كپنهاك، امنيت اجتماعي مقوله اي ذهني است. به عبارت ديگر، ذهنيت افراد حاضر در يك جامعه انساني تعريف امنيت و نحوه تامين آن را شكل مي دهد. بنابراين در برقراري امنيت اجتماعي ذهنيت دو بازيگر مهم است، اول كساني كه از امنيت اجتماعي استفاده مي كنند و دوم كساني كه در اين امنيت نقش دارند. به نظر مي رسد بتوان اين مساله را درباره امنيت مرزي هم قايل شد، يعني ذهنيت مرزنشينان و مجريان تامين امنيت مي تواند در تعريف و تامين امنيت اجتماعي مهم باشد. استان خراسان جنوبي به رغم همجواري با كشور افغانستان و استان سيستان و بلوچستان، بر اساس گزارش هاي ساليانه نيروي انتظامي، جز امن ترين استان ها به ويژه در مساله امنيت مرزي بوده است. نويسندگان اين پژوهش در پاسخ به چرايي اين مساله، فرضيه خود را اين گونه مطرح نموده اند كه به نظر مي رسد رابطه معناداري ميان امنيت پايدار مرزي و ذهنيت عشاير مرزي و مجريان تامين امنيت مرزي استان وجود داشته باشد. به عبارت ديگر، ذهنيت اين دو بازيگر درباره تعريف امنيت، نقاط ضعف امنيت و راه كارهاي ارتقاي امنيت اجتماعي داراي رابطه معناداري است. نوشتار حاضر با استفاده از رويكرد مكتب كپنهاك به روش پيمايشي (پرسشنامه)، از جامعه آماري عشايري مناطق مختلف مرزي استان خراسان جنوبي، حجم نمونه را انتخاب و مورد پرسش قرار داده است. نتايج حاصل از تجزيه و تحليل داده ها، نشان دهنده اثبات فرضيه پژوهش است، يعني رابطه معناداري ميان ذهنيت عشاير و مجريان تامين امنيت استان در مساله امنيت اجتماعي وجود دارد. واژگان كليدي: خراسان جنوبي، عشاير خراسان جنوبي، امنيت اجتماعي، باري بوزان، مكتب كپنهاك.