بررسي فراواني ديس‌ليپيدمي و عوامل همراه آن در بيماران همودياليزي

Frequency of Dyslipidemia and Its Accompanying Factors in Hemodialysis Patients

زمينه و هدف: ديس‌ليپيدميك مشكل رايج و از دلايل عمده ايجاد و پيشرفت آترواسكلروز در بيماران همودياليزي محسوب مي‌شود. تشخيص و درمان به‌موقع ديس‌ليپيدمي مي‌تواند ضمن كاهش ميزان مرگ و مير حاصل از بيماري‌هاي قلبي - عروقي، سبب حمايت از باقيمانده عملكرد كليه‌ها در مبتلايان به نارسايي مزمن كليه گردد. اين مطالعه با هدف تعيين فراواني ديس‌ليپيدمي و عوامل همراه آن در بيماران همودياليزي انجام شد. روش بررسي: در يك مطالعه توصيفي - مقطعي، 182 بيمار مبتلا به نارسايي مزمن كليه مراجعه‌كننده به بخش‌هاي همودياليز بيمارستان‌هاي بقيه‌الله (عج) و شهيد چمران شهر تهران در سال 1391 مورد بررسي قرار گرفت. جهت جمع‌آوري اطلاعات، علاوه بر تكميل پرسشنامه اطلاعات جمعيت‌شناختي، ميزان كلسترول توتال، تري‌گليسريد، HDL و LDL سرم اندازه‌گيري شد. تجزيه و تحليل داده‌ها با استفاده از آزمون‌هاي مجذوركاي، تي مستقل و آناليز واريانس يك‌طرفه صورت گرفت. سطح معني‌داري، 05/0 > p در نظر گرفته شد. يافته‌ها: در اين پژوهش 2/8% بيماران داراي هيپركلسترولمي، 4/26% داراي هيپرتري‌گليسريدمي و 8/6%، LDL بالاتر از 130 داشتند. در نيمي از بيماران، HDL سرمي كمتر از 35 بود. همچنين بين ديس‌ليپيدمي با متغيرهاي جنسيت (001/0=p)، مدت زمان درمان با همودياليز (004/0=p)، ميزان تحصيلات (005/0=p) و وزن (007/0=p)، ارتباط معني‌داري مشاهده شد. نتيجه‌گيري: ديس‌ليپيدمي در بيماران همودياليزي، به‌خصوص افراد كم‌سواد و چاق از شيوع بالايي برخوردار است، به‌طوري‌كه حداقل يكي از اجزاي پروفايل‌هاي ليپيد در بيش از 80% بيماران همودياليزي غيرطبيعي است. بنابراين، برنامه‌ريزي جهت اصلاح سبك زندگي و ارايه آموزش در زمينه تغذيه صحيح و تحرك كافي به‌عنوان يكي از اصول مراقبتي در بيماران همودياليزي توصيه مي‌گردد.

Background and Objectives: Dyslipidemia is a common disorder and one of the major causes of the atherosclerosis development and progression in hemodialysis patients.Timely diagnosis and treatment of dyslipidemia can reduce mortality and morbidity of cardiovascular disease and protect the remaining function of kidneys in patients withchronic renal failure. This study was performed with the objective of evaluating the frequency of dyslipidemia and its accompanying factors in hemodialysis patients. Methods: In a descriptive cross-sectional study, 182 patients with chronic renal failure referred to hemodialysis units of Baqiyatallah and Shahid Chamran hospitals, Tehran in 2012 were studied. Fordata collection, in addition to demographic questionnaire, serum levels of cholesterol, triglyceride, HDL and LDL were measured. Data analysis was done using Chi-square, independent t-test, and one-way ANOVA. The significance level was considered to be p < 0.05. Results: In this research, 8.2% of the patients had hypercholesterolemia, 26.4% hypertriglyceridemia, and 6.8% LDL level more than 130. In half of the patients, serum HDL was less than 35. A significant relationship was observed betweendyslipidemiaand variables of gender (p=0.001), duration of hemodialysis (p=0.004), education level (p=0.005), and weight (p=0.007). Conclusion: Dyslipidemiahas a high prevalence in hemodialysis patients, especiallypatients with low literacy and obesity. So that, at least one of the components of lipid profilesis abnormalin more than 80% of hemodialysis patients. Therefore, planning to improve life style and provide training on proper nutrition and physical activity is recommended as one of the principles of care in hemodialysis patients.