بررسي اثر شوري آب آبياري و عناصر غذايي پرمصرف بر ويژگي هاي شيميايي خاك و عملكرد گندم

Effects of Irrigation Water Salinity and Macronutrients on Soil Chemical Properties and Yield of Wheat

به منظور بررسي تاثير شوري آب آبياري و كود نيتروژن، فسفر و پتاسيم بر عملكرد گندم طرحي با سه آزمايش مجزا در ايستگاه تحقيقات كشاورزي اسماعيل آباد قزوين در قالب طرح آماري بلوك هاي كامل تصادفي روي عملكرد گندم رقم الوند انجام گرفت. اين آزمايش به صورت سه طرح جداگانه اثرات سه سطح شوري آب آبياري (كمتر از 2، 8-6 و12-10 دسي زيمنس بر متر به ترتيب W1،W2 وW3) و كود نيتروژنه در 4 سطح (60، 30درصد كمتر از توصيه كودي، بر اساس توصيه كودي و 30 درصد بيشتر از توصيه كودي)، كود فسفره در 3 سطح (30 درصد كمتر از توصيه كودي، بر اساس توصيه كودي و 30 درصد بيشتر از توصيه كودي) و پتاسيم در3 سطح (30 درصد كمتر از توصيه كودي، بر اساس توصيه كودي و 30 درصد بيشتر از توصيه كودي) اجرا شد. نتايج نشان داد كه با توجه به ميانگين 2 سال آزمايش، با افزايش ميزان هدايت الكتريكي آب آبياري، ميزان شوري خاك بعد از برداشت محصول افزايش يافته و ميزان عملكرد محصول به طور معني داري كاهش يافت. افزايش كود فسفره تا سطح توصيه كودي اثر شوري آب تا سطح دوم شوري آب آبياري ( dS m-18-6 =(W2 را بر روي عملكرد كاه كاهش داد، به طوري كه از نظر آماري اختلاف معني داري بين مصرف آب ها با شوري هاي كمتر از 2 و بين 6 تا 8 دسي زيمنس بر متر بر روي عملكرد كاه وجود نداشت، افزايش كود فسفره بر روي عملكرد دانه تا سطح 5 درصد معني دار بود. افزايش كود نيتروژنه تا سطح 30% بيشتر از توصيه كودي بطور غير معني دار اثر تنش شوري آب آبياري را كاهش داد. در بررسي اثرات پتاسيم، واكنش خاك (pH خاك) بعد از برداشت محصول كاهش يافته و از 2/8 به 6/7 رسيد و افزايش كود پتاسيم تا سطح دوم تيمار شوري آب آبياري، سبب افزايش عملكرد دانه گندم شد، اين بدان معني است كه در شرايط شور بايد در مصرف كودهاي شيميايي نهايت دقت را به عمل آورد.

In order to investigate the effects of irrigation water salinity and nitrogen, phosphorus, and potassium fertilizers on wheat yield, three separate experiments were conducted in Ismael Abad Agricultural Research Station, in Qazvin, using randomized complete block design. Salinity treatments included three irrigation water salinities with EC values of < 2, 6-8, and 10-12dSm-1 (W1, W2, and W3, respectively). Fertilizer treatments included four nitrogen levels( 60% and 30% less and 30% more than the recommended fertilizer rate based on soil test), phosphorus had 3 levels (30% less than the recommended fertilizer rate, recommended rate, and 30 % more), Potassium had 3 levels (30% less than fertilizer recommended rate, recommended rate, and 30% more) and were studied in three separate experiments. The results showed that increase in irrigation water EC increased soil salinity and reduced yield significantly. Phosphorus application up to the recommended rate increased grain yield significantly (P < 5%) and decreased effects of salinity of water on straw yield up to W2=6-8 dS.m-1, i.e. difference between the effects of EC < 2 and EC=6-8 dSm-1 on straw yield was not significant. Application levels of nitrogen fertilizer up to 30% more than the recommended rate slightly decreased irrigation water salinity effects, but the decrease was slight and insignificant. As to the effects of potassium, soil pH decreased from 8.2 to 7.6 after the harvest and potassium fertilizer increased wheat grain yield up to W2 salinity level. This means that under saline conditions great care must be taken in the application of chemical fertilizers.