پديد آورندگان :
قيطوري، محمد نويسنده , , حشمتي، مسيب نويسنده , , پرويزي ، يحيي نويسنده parvizi, yahya
كليدواژه :
تبديل كار بري مراتع , فرسايش پذيري , مراتع حفاظت شده , مرتع سوخته
چكيده فارسي :
مديريت نامناسب اراضي و تشديد بهره برداري از منابع سرزمين يكي از عوامل افزايش گازهاي گلخانه اي و گرمايش جهاني است و به همين دليل اصلاح مديريت بهره برداري از اراضي ضروري مي باشد. اين پژوهش در مراتع استان كرمانشاه با هدف بررسي تاثير پنج مديريت متداول (شامل مراتع حفاظت شده، چراي شديد، مرتع سوخته ، مرتع تبديل شده به باغات و زراعت ديم) بر ماده آلي خاك و اندازه خاكدانه ها انجام شد. نمونه هاي خاك از لايه 0 تا 20 سانتي متر برداشته شد و بافت خاك، آهك كل، اسيديته، هدايت الكتريكي و كربن آلي خاك تعيين گرديد. توزيع اندازه خاكدانه ها به روش الك تر در پنج گروه كوچكتر از 050/0، 050/0- 250/0، 250/0 - 1، 1- 2 و 2- 5 ميلي متر انجام شد. نتايج اين تحقيق نشان داد كه مديريت هاي مورد اشاره بر مقدار كربن آلي و اندازه خاكدانه ها تاثير معني دار دارد و مديريت نامناسب اراضي مرتعي منجر به تغيير اندازه آنها به دليل كاهش كربن آلي گرديده است. متوسط كربن آلي مراتع حفاظت شده، چراي شديد، آتش سوزي، تبديل به باغات و زراعت ديم به ترتيب 12/3، 16/1، 61/1، 13/2 و 22/1 درصد بود. متوسط فراواني خاكدان هاي بزرگتر از 1 ميلي متر نيز در مراتع حفاظت شده، چراي شديد، آتش سوزي، تبديل به باغات و زراعت ديم به ترتيب 85/54، 68/29، 72/34، 71/43 و 09/26 درصد بدست آمد كه در مراتع حفاظت شده و تبديل شده به باغ به طور معني داري از ساير كاربري ها بيشتر بود، زيرا ماده آلي مراتع با چراي شديد، آتش سوزي و ديمزار به طور معني داري كمتر بوده و منجر به افزايش خاكدانه هاي كوچك شده كه نهايتا شرايط براي آسيب پذيري بيشتر در مقابل فرسايش را فراهم مي كند.
چكيده لاتين :
Improper rangeland management and land-use change affect global warming through increase in greenhouse gasses and, therefore, current land-use should be improved. This research was carried out in Kermanshah province, Iran, for exploring the effects of five different managements and utility of rangeland including protected rangeland (PR), over grazing (OR), fired rangeland (FR), rangeland conversion to orchard (CO) and conversion to rain-fed (CR) on soil organic carbon (SOC) content and, consequently, soil aggregate size distribution (ASD). Soil samples were taken from 0-20 cm depth for routine soil analysis including texture, calcium carbonate, pH, EC, and SOC as well as ASD. The results showed that both SOC and ASD were significantly affected by rangeland management. The respective SOC content in PR, OR, FR, CO and CR were 3.12%, 1.16%, 1.61%, 2.13%, and 1.22 %. However, the respective large aggregates ( > 1 mm) in soil from PR, OR, FR, CO and CR were 54.85%, 29.68%, 34.72%, 43.71%, and 26.09 %, which were significantly higher in the PR and CO due to higher level of SOC. In contrast, lower values of SOC in OR and FR resulted in higher amount of small aggregate size in these rangelands, thereby increasing soil erosion vulnerability.
