تاثير سيلاب و آتش سوزي بر پايداري خاكدانه: يك مطالعه موردي در خاك نهالستان لاكان در استان گيلان

Effects of Flooding and Fire on Aggregate Stability: A Case Study in the Soils of Lakan Nursery in Guilan Province

اين پژوهش به منظور بررسي اثرات سيلاب و آتش سوزي بر وضعيت پايداري خاكدانه و ساختمان خاك در جنگل لاكان در استان گيلان انجام شد. نمونه هاي خاك از سه عمق 3-0، 6-3 و 9-6 سانتي متري سطح خاك با سه تكرار از مناطق تحت تاثير سيلاب، سوخته و شاهد جمع آوري شد. پايداري خاكدانه با نمايه هاي MWD، GMD و بُعد فركتال حاصل از آزمايش الك خشك و تر محاسبه شد. نتايج نشان داد كه در خاك سيلابي، مقدار رس و سيلت (در تمام عمق ها)، كربن-آلي، جرم مخصوص ظاهري و جرم مخصوص خاكدانه (در عمق اول) به طور معني داري افزايش يافت، ولي جرم مخصوص خاكدانه (در عمق دوم) و مقدار شن (درهمه ي عمق ها) به طور معني داري در مقايسه با خاك شاهد كاهش يافت. در خاك سوخته، مقدار سيلت (در عمق دوم)، مقدار جرم مخصوص ظاهري (در عمق اول) به طور معني داري افزايش و مقادير رس و كربن آلي (در عمق اول)، و CEC به طور معني داري در مقايسه با خاك شاهد كاهش يافت. بررسي نمايه هاي پايداري خاكدانه نشان داد كه پايداري خاكدانه در تمام عمق هاي خاك سيلابي افزايش و در عمق اول خاك سوخته نسبت به خاك شاهد كاهش يافت. اين وضعيت احتمالاً به علت تغييرات در مقدار رس و ماده آلي خاك بود. همچنين نمايه هاي پايداري خاكدانه در الك تر ارتباط بهتري با ويژگي هاي خاك داشت. به طور كلي اثرات پديده هاي سيلاب و آتش سوزي بر ويژگي هاي خاك كاملاً متفاوت بود و سيلاب باعث بهبود پايداري خاكدانه شد در حالي كه آتش سوزي اثرات نامطلوبي بر پايداري خاكدانه داشت.

This study was conducted in order to investigate the effects of flooding and fire on status of aggregate stability and soil structure in Lakan forest in Guilan province. Soil sampling was carried out with three replicates from three depth 0-3, 3-6 and 6-9 cm in the representative locations subjected to flooding, fire, and the control site. The aggregate stability was measured by MWD, GMD and fraction dimension indices by dry and wet sieve tests. Results of this study indicated that in flooded soil, clay and silt values (at all depths), organic carbon, bulk density, and aggregate density values (at the first depth i.e. 0-3cm) significantly increased, but aggregate density value (at the second depth i.e.3-6cm) and sand content (at all depths) significantly decreased as compared to the control soil (no flooding and no fire). In burned soils, silt values (at the second depths) and bulk density values (at the first depth) significantly increased and clay and OC values (at the first depth) and CEC significantly decreased as compared to the control soil. Investigation on aggregate stability indices (MWD, GMD and D) showed that these characters increased at all depths in flooded soil and decreased at the first depth of the burned soil as compared to the control soil. This happened probably due to changes in the clay and OC. Furthermore, aggregate stability indices in wet sieve test had stronger relationships with soil properties. Generally, the effects of flooding and fire phenomena were different: flooding improved aggregate stability, but fire produced undesirable effects.