مطالعه برخي ويژگي‌هاي روان‌‌سنجي پرسشنامه كيفيت زندگي (QLQ)

Investigation of Psychometric Features of Quality of Life Questionnaire (QLQ)

هدف اساسي مطالعه كنوني بررسي برخي ويژگي‌هاي روان‌سنجي پرسشنامه كيفيت زندگي (QLQ) بوده است. پرسشنامه حاضر،يكي از پرسشنامه‌هايي است كه به‌منظور سنجش كيفيت زندگي افراد بزرگسال توسط ايوانس و كوپ در سال 1989 تهيه گرديد. پرسشنامه ياد شده 16 بعد از كيفيت زندگي را پوشش مي‌دهد و جمعاً داراي 192 سوال است.مفروضه اساسي پرسشنامه ياد شده اين است كه رفتارهاي افراد در پاسخ به جنبه‌هاي خاص محيطي مي‌تواند معرف كيفيت زندگي تلقي شود. بدين‌‌خاطر QLQ كوشيده تا شاخصي چند بعدي از رفتارهاي فردي را مشخص سازد. در بررسي حاضر، 400 معلم شاغل در دبيرستان‌هاي شهر تهران (200 مرد و 200 زن) به‌صورت خوشه‌اي مرحله‌اي از مناطق شمال، جنوب، شرق و غرب انتخاب گرديدند. نتايج به‌دست آمده نشان داد كه QLQ از آلفاي كرونباخ مناسبي در كل ودر نيمه اول و دوم برخوردار بوده و ضريب پايايي (reliability) و همبستگي دو نيمه آزمون نيز مناسب ارزيابي شده است. ضرايب همبستگي مربوط به بازآزمايي 16 خرده مقياس QLQ در همه موارد مثبت و معنادار بوده است. از طرف ديگر براساس نظر مولفين پرسشنامه، هر ماده‌اي از خرده مقياس‌ها كه همبستگي‌اش با ديگر خرده مقياس‌ها از زير مجموعه خود بيش‌تر بوده حذف شده ودر نهايت 163 ماده باقي مانده است. مقايسه نتايج زنان و مردان و نمونه‌هاي ايراني و غيرايراني درخرده مقياس‌هاي QLQ نشانگر تفاوت معنادار يافته‌ها در مورد برخي از خرده مقياس‌ها است، گرچه تفاوت نمونه‌هاي ايراني و غيرايراني در سيزده خرده مقياس مشهود است. هنجارگزيني مربوط به نمونه‌هاي ايراني براساس مواد اصلي پرسشنامه و مواد حذف شده در جدول‌هاي مربوطه ارايه شده است.

The aim of present study was to investigate some psychometric features of quality of life questionnaire (Q L Q). QLQ developed by Evance and Cope in 1989, for assessing adult quality of life. It includes 16 dimensions and totally consisting of 192 questions. The Major assumption of the questionnaire is that the behavior of adults in response to particular aspects of environment could be representative of his/ her quality of life. Thus QLQ has tried to identify a multidimensional measure of an individualʹs behavior .In this study 400 teachers (200 men, 200 women) were selected through stepwise clustering procedure from different schools of Tehran north; south; east, and west regions. Obtained results showed appropriate Chronbach Alpha for total as well as for the 1st and 2nd parts of questionnaire. The reliability of the test and correlation between the two halves of the questionnaire was also adequate. Test – retest coefficient of correlation for all the 16 sub-scales including QLQ were positive & meaningful. On the other hand, following authorʹs view, each and every item in a sub-scale having more correlation with sub-scales other than its own was omitted, and finally 163 items remained in the questionnaire. Comparing results between men and women as well as Iranian and non-Iranian samples indicating a significant difference for some sub-scales, although the difference between Iranians and non-Iranians for thirteen sub-scales are more obvious. Norm selection for Iranians was done on the basis of original items in the questionnaire and more over, omitted items are presented in related tables.