خطرپذيري مصرف سيگار در نوجوانان: ارايه مدل تعاملي نظارت والديني و همنشيني با همسالان منحرف

Adolescents’ Cigarette Risk Taking: An Interactional Model Including Parental Monitoring and Companionship with Deviant Peers

مقدمه: نوجواني مرحله حساسي براي شروع رفتار پرخطر مصرف سيگار محسوب مي‌شود. پژوهش حاضر با هدف بررسي نقش نظارت والديني و همنشيني با همسالان منحرف در مصرف سيگار نوجوانان صورت گرفته است. مواد و روش‌ها: مطالعه حاضر از نوع همبستگي با استفاده از روش الگويابي معادلات ساختاري است. جامعه آماري پژوهش متشكل از كليه نوجوانان دختر و پسر مقطع متوسطه شهر تهران بود كه 1241 نفر از آنها با استفاده از روش نمونه‌گيري خوشه‌اي چندمرحله‌اي انتخاب شدند. براي گردآوري داده‌ها از مقياس‌هاي خطرپذيري نوجوانان ايراني، نظارت والديني و همنشيني با همسالان منحرف استفاده شد. داده‌ها با استفاده از شاخص‌هاي آماري همبستگي t مستقل و مدل‌سازي معادلات ساختاري، مورد تجزيه‌و‌تحليل قرار گرفتند. نتايج: نتايج پژوهش نشان داد بين پسران و دختران در خطرپذيري مصرف سيگار تفاوتي وجود ندارد، ميزان نظارت والديني در دختران و ميزان همنشيني با همسالان منحرف در پسران بيشتر بود. نظارت والديني از‌طريق همنشيني با همسالان داراي تاثير معنا‌دار بر مصرف سيگار مي‌باشد و مدل واسطه‌اي ارايه شده قادر است 10% از واريانس مصرف سيگار را تبيين مي‌كند. نتيجه‌گيري: توجه جدي به نقش نظارت والديني در كاهش همنشيني با همسالان منحرف و به‌دنبال آن كاهش احتمال خطرپذيري مصرف سيگار از سوي نوجوانان از اهميت بالايي برخوردار است.

Introduction: Adolescence is a critical stage for the onset of high-risk behavior of smoking. The present study investigated the role of parental monitoring and deviant peer companionship with regard to smoking in adolescents. Methods: The design of the current study involves correlation using structural equation modeling. The population of the study involves all male and female adolescents in Tehran high school, from which 1241 individuals were selected through cluster sampling. To collect the data, different scales such as Iran’s adolescent risk-taking scales, parental monitoring scales and finally companionship with deviant peers were used. The data were analyzed using correlation statistical indices, independent t-test and structural equation modeling. Results: The obtained results showed that there was no significant difference between girls and boys in smoking risk-taking. In addition, parental monitoring for girls was higher than for boys; however, boys reported greater levels of companionship with deviant peers. Moreover, parental monitoring through companionship with peers had a significant effect on smoking. The mediating model can explain 10% of smoking variance. Conclusion: Attention to the role of parental monitoring in reducing deviant peer company and consequently reducing the risk of smoking by adolescents is very important.