بررسي عوامل موثر در تخريب جنگل و تاثير خروج دام از حوزه 14 جنگل‌هاي شمال كشور (فومن)

Investigating the effective factors on forest degradation and impact of moving out livestock from district 14 of the northern forests of Iran: an environmental and economic perspective (Fuman)

در اين مقاله عوامل موثر در تخريب جنگل و تاثير خروج دام از حوزه 14 جنگل‌هاي شمال كشور از ديدگاه جنگل‌شناسي و اقتصادي مورد بررسي قرار گرفته‌ است. دو گروه مورد نظرسنجي در اين مقاله كارشناسان و خانوارهاي مشمول طرح جابه‌جايي مي‌باشند. نتايج اين مطالعه نشان مي‌دهد كه اين دو گروه عوامل متفاوتي را در تخريب جنگل موثر دانسته‌اند كه از آن ميان 2 گروه از عوامل مهم‌تر هستند: 1- رشد جمعيت دام و 2- حضور دام در جنگل، از سوي ديگر، مالكين دام در جنگل، خسارت ناشي از حضور دام در جنگل را به‌علت خوردن نهال‌ها و سرشاخه‌ها، تردد روي زمين و فشردگي خاك جنگل و هم‌چنين استقرار نداشتن زادآوري طبيعي دانسته‌اند. هم‌چنين از نظر آن‌ها، راه‌هاي حفاظت از جنگل، خروج دام از جنگل، واگذاري مديريت جنگل به دامداران، ايجاد اشتغال براي دامداران و تامين علوفه دام مي‌باشد و از بين اين عوامل تامين علوفه و ايجاد اشتغال دامداران را موثرترين عوامل معرفي كرده‌اند. به‌نظر آن‌ها ميزان‌زنده‌ماني نهال‌ها بعد از خروج دام از جنگل بهبود مي‌يابد كه ميزان اين بهبود از نظر آماري نيز معني‌دار مي‌باشد. براساس محاسبه‌هاي انجام شده، در صورت خروج دام از اين حوزه آب‌خيز جنگل، اضافه درآمد سالانه به‌دست آمده از جنگل به تنهايي 6/1 برابر درآمد سالانه به‌دست آمده از دامداري در آن مي‌باشد.

In this paper effective factors on forest degradation and impact of moving out livestock in district 14 of the country’s northern forests was studied primarily from environmental and economic perspective. Following implementation of relocation project of livestock holders, two categories of participants consisting of forestry experts and households were surveyed. The results showed that forestry experts believed on different sets of factors affecting forest degradation among which two were considered as more important. 1) Increasing rate of livestock population and, 2) Presence of livestock in the forest. On the other hands, the livestock holders in the forest believed that the degradation intensity were a function of grazing intensity, the stand seedlings and tree branches, frequency of livestock movement on forest floor and resulting forest soil compaction. From their point of view, protecting forest from this destructive impacts can be achieved through such means as 1) Translocation of livestock from forest areas followed by their establishment in lower land ranches in the area together with supporting the livestock holders with foraged and, 2) More importantly, providing employment opportunities for the transferred livestock holder communities. The study showed that seedling survival rate following livestock withdrawal was significantly enhanced in the affected forest areas. Seedling survival rate after withdrawal livestock from the forest is improved, that was statistically significant. Based on calculations, if livestock are removed from the forest area, annual revenue from the forest alone would be increase 1.6 fold relative to the situation prior to livestock moving out.