ارزيابي عوامل موثر در جذب گردشگران به مراكز تجاري- تفريحي (مطالعه موردي: مراكز تجاري منطقه نمونه گردشگري سپاد، مشهد)

Assessing Factors Affecting the Attraction of Tourists to Commercial-Recreational Centers (Case Study: Sepad Tourism Region, Mashhad)

در دهه‌هاي اخير، توسعه صنعت گردشگري، يكي از فعاليت‌هاي مهم اقتصادي در كشورهاي توسعه‌يافته و درحال توسعه، سبب شده تا مديران و برنامه‌ريزان به‌منظور توسعه فعاليت‌هاي اين صنعت به افزايش كيفيت تجربه گردشگري و كوشش براي حفظ منافع جوامع ميزبان توجه كنند. يكي از ويژگي‌هاي برجسته ايران درزمينه صنعت گردشگري و به‌طور خاص شهر مشهد، نقش گردشگري مذهبي است. ازآنجا ‌كه مسيله خريد رايج‌ترين فعاليت گردشگري در تمام مقاصد به‌ويژه شهرهاي مذهبي است، مراكز تجاري به‌عنوان نمود فضايي خريد در سطح اين شهرها اهميت زيادي دارند. امروزه، گردشگران به‌دليل برخورداري از درآمد و اوقات فراغت توانسته‌اند زمان و پول بيشتري را به مسيله خريد اختصاص دهند. در اين مقاله، با روش كتابخانه‌اي و مطالعات ميداني (پرسش‌نامه) و بهره‌گيري از مدل تحليل عاملي و تحليل واريانس يك‌طرفه، موثرترين عوامل در جذب گردشگران به مراكز تجاري- تفريحي با تاكيد بر مركز الماس شرق مشهد ارزيابي شده است. نتايج تحقيق نشان مي‌دهد عوامل كالبدي- رواني و تفريحي بيشترين اثرگذاري را در جذب گردشگران دارند. همچنين، نتايج تحليل واريانس تفاوت معناداري را بين عوامل هفت‌گانه به‌دست‌آمده از مدل تحليل عاملي نشان مي‌دهد.

In recent decades, the development of tourism industry, as one of the main economic activities in developed and developing countries, has made the managers and planners to pay much more attention to enhancing the quality of tourism experience and trying to preserve the benefits of host societies. One of the most remarkable characteristics of Iran tourism industry, particularly in Mashhad, is the role of religious tourism. Since "shopping" has always been the most common activity in all places including religious cities, commercial centers, as the spatial symbols, are commonly considered of having high importance in these cities. Nowadays, due to having enough income and leisure time, tourists are able to spend more time and money on shopping. In this study, the most effective factors in the attraction of tourists to commercial-recreational centers, with emphasis on Almas-e-Shargh center in Mashhad, were assessed using library and field approaches (questionnaire) and analyzed by Factor Analysis Model and One-Way ANOVA. The results showed that physico-psychological and recreational features are the most effective elements in attraction of tourists. Also the results of ANOVA showed a significant difference among the seven factors obtained from the factor analysis model.