شناسايي و اولويت‌‌بندي مداخله بافت فرسوده شهري با استفاده از مدل تحليل سلسله‌مراتبي فازي (FAHP) (محدوده مركزي شهر سقز)

Identifying and Prioritizing the Intervention of Old Urban Texture Using Fuzzy Analytical Hierarchy Process (FAHP) Model: Central Area of Saqez City

از مشكل‌هاي اساسي شهرها در ايران كه هميشه برنامه‌ريزان و مسيولان شهري را به چاره‌انديشي واداشته، افت فيزيكي بخش‌هاي قديمي و بافت‌هاي مسيله‌دار شهري يا بافت‌هاي بي‌كيفيت در فضاي شهري است؛ بنابراين يكي از دغدغه‌هاي اصلي مديران، برنامه‌‌ريزان و طراحان شهري برنامه‌ريزي، بهسازي، نوسازي و سامان‌دهي اين‌قبيل بافت‌ها در كنار بافت‌هاي جديدتر بوده است. در اين مقاله با بهره‌‌گيري از روش فرايند تحليل سلسله‌مراتبي فازي (FAHP) در سيستم اطلاعات جغرافيايي، بافت‌‌هاي فرسوده منطقه 2 شهر سقز شناسايي و اولويت‌‌بندي شده است. با توجه به هدف پژوهش، اين تحقيق ازنوع نظري- كاربردي و روش بررسي اطلاعات و داده‌هاي مورد نياز ازنوع توصيفي- پيمايشي است. براساس بررسي‌هاي اوليه، بافت فرسوده محدوده مطالعه معمولاً داراي الگوي توسعه نامشخص و خودرو و همچنين سازمان فضايي مبهمي است. نتيجه پژوهش به‌صورت نقشه‌اي در سه كلاس اولويت اول، اولويت كم و فاقد اولويت براي بهسازي و نوسازي ارايه شده كه بيانگر كارايي مدل سلسله‌مراتبي فازي در شناسايي مناطق داراي اولويت مداخله براي توسعه است.

Among the fundamental problems in Iran cities that have always forced the city officials and urban planners to resort thoughts, is physical decline of old parts and problematic urban textures or lacking quality textures in urban space. Therefore, one of the main concerns of managers and planners and urban designers has been planning, improvement, renovation, and rehabilitation of such textures along the newer textures. In this paper, utilizing Fuzzy Analytical Hierarchy Process (FAHP) model in GIS, old textures of Zone 2 of Saqez city have been identified and prioritized. According to the study aim, this is a theoretical-functional research, and data analysis has been conducted by descriptive-survey method. Based on preliminary investigations, the old texture of the study area enjoys uncertain and unorganized development pattern, and also has a vague spatial organization. The study results have been presented in the form of a three-class map (first priority, low priority and without priority in terms of improvement and renovation), implying the efficiency of FAHP model for identifying the areas that have priority for intervention development.