توانمندسازي محاسبات دارويي پرستاران

Empowerment of Nurses Drug Calculations

مقدمه: براي تجويز ايمن داروها و پيشگيري از خطاهاي دارويي، توانايي محاسبات دارويي يكي از مهارت‌هاي اساسي است كه پرستاران بايد داشته باشند. اين مطالعه با هدف افزايش مهارت محاسبات دارويي پرستاران شاغل در بيمارستان حضرت فاطمه زهرا (س) نجف‌آباد انجام شده است. روش: يك روش نيمه تجربي بوده كه در آن جهت جمع‌آوري داده‌ها از روش پرسشنامه استفاده شد. جمعيت مورد مطالعه پرستاران شاغل در بيمارستان ‌فاطمه زهرا (س) نجف‌آباد هستند. روش نمونه‌گيري، آسان (در دسترس) بود كه ابتدا با استفاده از پرسشنامه محقق‌ ساخته، پيش‌آزمون از 43 نفر نمونه‌هاي مورد پژوهش به عمل آمده سپس مداخله به شكل كارگاه آموزشي برگزار گرديد و سه هفته بعد، پس‌آزمون انجام شد. پايايي ابزار با استفاده از روش همساني دروني و به صورت دو نيمه كردن و محاسبه ضريب پايايي اسپيرمن- براون برابر 93/0 تعيين شد. تجزيه و تحليل داده‌ها با نرم‌افزار آماري SPSS v.18 و آزمون‌هاي آماري تي‌مستقل، علامت، ويلكاكسون، من‌ويتني، مك نمار و ضريب همبستگي پيرسون انجام گرديد. يافته‌ها: از ميان 43 نفر شركت‌كننده در مطالعه21 نفر (8/48%) قبل از آموزش در سطح متوسط و ضعيف بوده و بعد از آموزش همه پرستاران (43 نفر، 100%) در سطح خوب قرار گرفتند و به حداقل 83% سوالات پاسخ درست دادند. قبل از اجراي دوره آموزشي محاسبات دارويي ميانگين نمره كل پرستاران زن 52/14 و ميانگين نمره كل پرستاران مرد 93/18 و ميانگين نمره كل پرستاران 95/15 بود. در ابتداي دوره اختلاف معناداري بين نمرات پرستاران مرد و زن وجود داشت (05/0 > p) به طوري كه پرستاران مرد نمره كل محاسبات دارويي بيشتري داشتند. پس از اجراي دوره آموزشي ميانگين نمرات پرستاران زن به 03/23 و پرستاران مرد به 29/23 و ميانگين نمره كل پرستاران به 12/23 افزايش يافت و اختلاف معناداري بين نمرات پرستاران در كل نمونه و همچنين در هر دو جنس مرد و زن، از آزمون محاسبات دارويي قبل و بعد از اجراي دوره مشاهده شد (05/0 > p). نتيجه‌گيري: نتايج تحقيق مويد افزايش مهارت پرستاران در محاسبات دارويي مي‌باشد. با توجه به نتايج پژوهش، نياز آموزشي پرستاران در امر محاسبات دارويي، واضح بوده و مي‌توان با برنامه‌ريزي‌هاي مداوم و مستمر آموزشي، مهارت فوق را كه از حساسيت ويژه‌اي در جلوگيري از خطاهاي دارويي دارد، افزايش داد.

Introduction: To safely prescribe medication in clinic, drug calculation ability is one of the basic skills that nurses must have. The major cause of medication errors is wrong dose calculation prescribed by nurses. This study aims to enhance the drug calculation ability of nurses of Hazrate Fatemeh Zahra hospital of Najaf Abad. Method: It was a quasi-experimental approach in which questionnaire was used to collect data. The population was nurses working in Hazrate Fatemeh Zahra hospital of Najaf Abad. Sampling method was convenience sampling. First, by using a researcher made questionnaire, pre-test was conducted from 43 people of the population. Then, intervention was done through workshops and after three weeks, the post-test was done. Reliability determined by using internal consistency and by split-half reliability and calculating Spearman-Brown reliability coefficient was 0.93. Data analysed with SPSS statistical software version 18 and statistical tests such as independent t-test, sign, Wilcoxon, Mann-Whitney, McNemar and Pearsonʹs correlation coefficient was performed. Results: Out of the 43 nurses participating in the study, 21 nurses (48.8%) were at the intermediate level before training and after training all the nurses (n=43, 100%) were at the advanced level and answered at least 83% of the questions correctly. Before performing drug calculations course, the mean score of female nurses was 14.52 and the mean score of male nurses was 18.93 and the total mean score of nurses was 15.93. In the beginning, there was a significant difference between the scores of male and female nurses (P < 0.05) and male nurses had higher total drug calculation score. After taking the course, the mean scores of female nurses increased to 23.03 and male nurses to 23.29 and the total mean score of nurses to 23.12, and a significant difference between the scores of the nurses in the sample and in both males and females in the drug calculation test before and after the course was observed (P < 0.05). Conclusion: The results of this study indicate an increase in drug calculation abilities of nurses based on their score improvement in drug calculation in written test which was performed before and after intervention. According to the findings, the need for nurses in drug calculations was clear and by planned and ongoing training, these skills that are sensitive in preventing medication errors can be increased. Considering the importance of the issue and the reduced mastery of drug calculations that has been observed, it is suggested that these programs continue in different working periods of nurses so that they would be effective.