معرفي و بررسي نشانه‌هاي اعراب در نسخه‌اي كهن از قرآن كريم

Presentation and Examination of Arabic Diacritics in the Ancient Manuscript (Codex) of the Noble Quran

كتابخانه مك‌لنان دانشگاه مك‌گيل حاوي مجموعه‌هايي از ذخاير نفيس و گوهرهاي درخشان فرهنگ اسلام و ايران مي‌باشد، قطعات كمياب از قرآن كريم از جمله آن‌هاست. يكي از كهن‌ترين قطعه‌هاي قرآن كه در اين كتابخانه نگهداري مي‌شود آياتي از سوره مباركه زمر را در بر دارد. اين قطعه به خط كوفي بر دو طرف پاره‌اي از پوست نگارش يافته است و براي نشان دادن حركت حروف و اعراب آيه‌ها از نقطه‌هايي قرمزرنگ استفاده شده است و نمي‌توان به يقين درباره نقطه حروف متشابه يا نشانه‌هاي تقسيم آيه‌ها اظهارنظر كرد. از نشانه‌هاي درخور توجه اين دست‌نوشته نقطه‌هايي پيرامون واو مي‌باشد. اين نقطه‌ها با توجه به حركت حرف بعد از واو نهاده شده‌اند. وجود دو نقطه بين و قبل از برخي از الف‌هاي اين قطعه نيز قابل توجه مي‌باشد. مقاله حاضر كه حاصل ارزيابي اين نسخه منحصر به فرد در مدتي طولاني است، بيانگر كوشش‌هاي طلايه‌داران كتابت قرآن كريم و شيوه‌هاي ابداعي آنان در نگارش كلام الهّ?ق مجيد مي‌باشد.

The McLennan library of McGill University houses glorious and precious sources of the brilliant Islamic and Persian culture. It contains the (peculiar) unique parts of the noble Quran. One of the oldest parts of the Quran which has been kept in the library is some verses of the holy chapter of al-Zumar. This part with kufic script (al-Khatt al-Kufi) has been written on the parchment of the skin. It has been used the red points to show the vowel marks and diacritics and cannot clearly pronounce on the point of the similar letters or the marks of divisions of the verses. One of the notable marks of this manuscript is the points around Waw (واو). These points have been utilized with respect to the next letter diacritic. The existence of two points between and before of «الف» of this part is considerable.