بررسي اثر توسعه خوشه‌هاي صنعتي بر كارايي و مزيت رقابتي بنگاه‌هاي كوچك و متوسط(SMEs) (مطالعه موردي: خوشه فرآوري سنگ تهران)

Investigation into Industrial Clusters’ Development Effect on Efficiency and Competitive Advantage of Small and Medium Enterprises (SMEs) Individual Study: Stone Processing Cluster of Tehran

چكيده نسبت قابل توجه بنگاه‌هاي كوچك و متوسط (SMEs) در اقتصاد كشورهاي در حال توسعه همواره اقتصاددانان را به جستجوي راه‌هايي در جهت ايجاد كارايي و خلق مزيت براي اين بنگاه‌ها و استفاده از آن‌ها در فرايند توسعه اقتصادي و صنعتي واداشته است. در اين مقاله با شناسايي انواع كارايي (كارايي دروني، كارايي بيروني و كارايي جمعي) سازما ندهي خوشه اي به عنوان راهي براي بهبود كارايي و مزيت رقابتي بنگاه هاي كوچك و متوسط (SMEs) مورد توجه قرار گرفته و در مورد «خوشه فرآوري سنگ تهران» آثار خوشه اي شدن بر كارايي و مزيت رقابتي بنگاه هاي اين خوشه براساس روش تجزيه و تحليل مزيت رقابتي (MCAA) كه مبتني بر آزمونT تك نمونه اي و مدل الماس پورتر (PD) مي باشد، بررسي شده است. نتايج نشان مي‌دهد بنگاه‌هاي خوشه فرآوري سنگ تهران در دست‌يابي به كارايي و مزيت‌هاي رقابتي چندان موفق نبوده‌اند؛ با اين‌وجود مزيت‌هاي حاصل از خوشه‌اي شدن از طريق جبران ناكارآمدي دروني اين بنگاه‌ها با كارايي‌هاي بيروني به رقابت‌پذيري آن‌ها كمك كرده است. همچنين دست‌يابي به كارايي‌هاي جمعي (كه از ديگر مزيت‌هاي خوشه‌اي شدن است) از جمله راه‌هاي افزايش كارايي ‌آن‌ها دانسته شده است. كليد واژه ها: كارايي بنگاه، خوشه‌هاي صنعتي، مزيت رقابتي، مدل الماس پورتر

Abstract A great portion of small and medium enterprises (SMEs) in economy of developing countries encourages economists to find methods to make these enterprises efficient, advantageous and using them in industrial and economic development. In this paper efficiency’s types (internal efficiency, external efficiency and collective efficiency) have been identified and Cluster organization as a way to improve efficiency and competitive advantage of small and medium enterprises (SMEs) and considered. In "Tehran stone processing cluster" cluster effects on efficiency and competitive advantage of this cluster enterprises is evaluated based on method of competitive advantage analysis (MCAA). This method is based on single-sample t-test and Porterʹs diamond model (PD). The result shows us those enterprises of stone processing cluster of Tehran are not so successful in achieving to competitive advantages and acceptable efficiency. However advantages of clustering compensate internal inefficiency by external efficiency which helps them stay competitive. Moreover the attainment to collective efficiency (which is assumed one of advantages of clustering) is assumed as one of methods of efficiency enhancement. JEL Classification: D23, D62, D85, L22, O18 Keywords: enterprise efficiency, industrial cluster, Competitive advantage, Porter Diamond model