بررسي خشكسالي با بهره گيري از پديده هاي همديدي هواشناسي: بررسي موردي ايستگاه هواشناسي رشت

Estimating of Drought in North of Iran and Its Relation to Synoptic circulation: Case study drought in Rasht stations

خشكسالي يكي از پديده هاي زيان آور پهن گستره هواشناختي است كه نقش چشمگيري در كاهش توليد گياهي دارد. گام زماني اين پديده از چندين روز تا سال در تغيير است. از ديدگاه هواشناسي هرگاه مقدار بارندگي كمتر از ميانگين بلندمدت باشد خشكسالي رخ مي دهد. شدت، بازه زماني و گستره جغرافيايي اين پديده نشانگر گستردگي اين پديده است. برآورد اين پديده مي تواند پيش-آگاهي هاي بايسته را به كشت وَرزان بدهد تا در مصرف آب و بهره وري بالا از آن كوشا باشند. در اين تحقيق با استفاده از شاخص (EDI) به بررسي برآورد روزانه نمايه خشكسالي منطقه مورد مطالعه پرداخته شده است. براي محاسبه اين شاخص از داده هاي هواشناسي ايستگاه سينوپتيكي رشت كه داراي آمار 30 ساله(1974 - 2004) و همچنين از سايت NOAA داده هاي دما، ارتفاع ‍‍‍‍ژيوپتانسيلي،نم نسبي و فشار نيواري همديدي ايستگاه استخراج گرديد. سپس با بهره گيري از نرم افزار DIP «نمايه خشكسالي كارآمد» (EDI) و ميانگين گام هاي زماني بازه هاي نمايه خشكسالي محاسبه گرديد. همچنين با بهره گيري از نرم افزارSAS رابطه ميان نمايه خشكسالي و پديده هاي همديدي، محاسبه شد. نتايج اين مطالعه نشان مي دهد كه تفاوت ميان داده هاي واقعي و برآوردي معني دار نبوده است. كه اين امر نمايشگر دقت بالاي مدل در برآورد خشكسالي روزانه است. با توجه به موارد مذكور مي توان گفت كه مدل مورد استفاده در اين پ‍ژوهش از دقت بالايي جهت وضعيت خشكسالي ايستگاه مورد مطالعه برخوردار است.

Drought is considered broad rang of deleterious meteorological phenomena which have a significant role in reducing plant production. Temporal analyzing phenomenon is from several days to years changing. Its normally starts with the fall of precipitation below the long-term average which itself is recognized as a meteorological drought. Intensity, duration and geographical broad of this phenomenon is indicative of the extent of this phenomenon. Understanding this relationship can be an effective step in prediction and forecast for the efficient use of water for cultivators. In this study, temperature, geopotential height, relative humidity and pressure for Rasht station for a thirty year time span starting at 1974 and ending at 2004, the website of NOAA, has been collected. The use of soft ware DIP «Effective Drought Index» (EDI) and the mean time periods of drought indices were calculated. The relationship between drought index and synoptic phenomena of shows with The SAS software. . There were high correlation between the estimated data and real ones, and were meaningless. That’s it; this showman is high accuracy in daily drought estimating. Therefore, with this multilateral regression model, it can estimate the site drought position carefully.