تحليل فرايند دموكراتيك‌سازي در افغانستان (1907- 2008م)

The process of democratization in Afghanistan (2008-1907 AD)

موضوع اين مقاله تحليل فرايند دموكراتيك‌سازي در افغانستان در بازه زماني 1907- 2008م است. ادعاي مقاله اين است كه در طول يكصد سال اخير (1907- 2008م) افغان‌ها در قالب چهار دوره تاريخي «نهضت مشروطه‌خواهي» (1907- 1928م)، «دوره دموكراسي» (1946- 1953م)، «دهه قانون اساسي» (1963- 1973م) و «دولت‌هاي موقت، انتقالي و جمهوري اسلامي» (2001- 2008م) در‌جهت دموكراتيك‌سازي مناسبات سياسي و اجتماعي جامعه‌شان كوشش كرده‌اند؛ با اين حال در افغانستان «دموكراسي» استقرار نيافته است. پس از اثبات اين ادعا، سوال پژوهش: «چرا فرايند دموكراتيك‌سازي در افغانستان به استقرار دموكراسي منجر نشده؟» مطرح شده است. درادامه، پس از استدلال انتقادي درباب نظريه‌هاي دموكراتيك‌سازي، شروط علّي «توسعه اقتصادي- اجتماعي»، «جامعه مدني»، «الگوي مناسبات دموكراتيك نخبگان سياسي» و «نقش عوامل بين‌المللي و خارجي» براي تبيين مسيله پژوهش در هر دوره تاريخي مطرح شده است. روش اين پژوهش تطبيقي- تاريخي و روش داوري آن تحليل روايتي- تاريخي و روش توافق است. يافته‌هاي تجربي بر آن دلالت دارند كه اگر در افغانستان ساختارهاي اقتصادي- اجتماعي توسعه يابد، با شرط وجود جامعه مدني و الگوي مناسبات دموكراتيك ميان نخبگان سياسي و نقش مثبت عوامل خارجي و بين‌المللي، دموكراتيك‌سازي رخ مي‌دهد.

The subject of this paper is analysis of the process of democratization in Afghanistan within the time period of 1907-2008 AD. The article claims that over the past one hundred years (1907-2008 AD), the Afghans in four historical periods of "Constitutionalist Movement" (1907-1928 AD) , "The Democracy Period" (1946-1953AD) , "The Decade of Constitution" (1963-1973 AD) and " The Interim Government , The Transitional Government, and The Islamic Republic" ( 2001-2008 AD), have made efforts towards the democratization of their society’s political and social relations. However, "democracy" has not been established in Afghanistan yet. To prove this claim, the question of “Why democratization process in Afghanistan has not led to democracy?” has been presented. Later, after a critical argument about democratic theory, the causal provisions of “socio-economic development", "civil society", "a model of democratic political elite" and "the role of international or external factors" have been proposed to explain the problem of the historical period. Historical comparative and historical narrative agreement methods have been used in this research. The experimental findings imply that in case of socio-economic development, establishment of civil society and democratic relations between political elites and positive role of external and international agents in Afghanistan, democratization will be established in this country.