بررسي توزيع ريسك در نسل‌هاي اول، دوم و سوم قراردادهاي بيع‌متقابل توسعه

Risk Sharing in First, Second and Third Generation of Buyback Development Contracts

توزيع منصفانه ريسك ميان كشور ميزبان و شركت‌هاي بين‌المللي نفتي، از موضوعات بسيار مهم در قراردادهاي نفتي است. در اين مقاله توزيع ريسك ميان شركت‌هاي بين‌المللي نفتي و دولت در قراردادهاي بيع‌متقابل توسعه نسل اول، دوم و سوم مورد بررسي قرار مي‌گيرد. ريسك‌هاي شركت‌هاي بين‌‌المللي نفتي در قراردادهاي بيع‌متقابل عبارتند از: ريسك هزينه، ريسك تاخير در تكميل پروژه، ريسك عدم دستيابي به توليد قراردادي، ريسك كاهش قيمت نفت. ريسك‌هاي دولت عبارتند از: ريسك عدم توليد صيانتي، ريسك كاهش توليد پس از تحويل پروژه، ريسك هزينه (نسل سوم قراردادها)، ريسك بيش‌برآورد هزينه‌ها. بر اساس نتايج اين مقاله، در قراردادهاي بيع‌متقابل نسل اول، ريسك هزينه و عدم دستيابي به توليد قراردادي براي پيمانكار و ريسك عدم توليد صيانتي و كاهش توليد پس از تحويل پروژه براي دولت، بيشترين آثار را بر اقتصاد پروژه هر يك از طرفين دارند و مكانيزم انگيزشي مناسبي براي مديريت اين ريسك‌ها در قراردادهاي نسل اول وجود ندارد. در قراردادهاي نسل سوم، بطور قابل ملاحظه‌اي ريسك‌هاي اصلي قراردادهاي بيع‌متقابل كاهش يافته است و طرفين قرارداد بطور ميانگين با ريسك كمتري مواجه هستند. البته علي‌رغم كاهش ريسك پيمانكار در قراردادهاي نسل سوم، نرخ داخلي بازگشت سرمايه پيمانكار افزايش يافته است كه اين مسيله با توزيع متناسب ريسك و پاداش در قراردادها سازگاري ندارد.

Risk sharing between international oil companies and hosting countries is one of the most important issues in oil contracts. This paper studies the risk sharing between National Iranian Oil Company (Government) and IOCs in three generations of buy back contracts. IOCs’ Risk in buyback contracts are cost risk, delay risk, failure to achievement to production profile and declining oil price. Government’s risks are no conservative production, declining oil production, cost risk and overestimated cost risk. This paper shows cost and failure to achievement to production profile risks for IOCs and no conservative production, declining oil production risks for government have more significant effects on projects profitability. In the first generation of buyback contract, there is not suitable mechanism to manage these risks. In the third generation of buy back contracts, main risks are significantly decreased and the expected risks of parties are declined. within the decreasing the risks of IOCs in third generation of buyback contracts, IOCs reward has been increased. It seems incompatible with risk and reward sharing in contracts.