تبيين سعادت قصوي از منظر مسكويه

Sublime Happiness According to Ibn Miskawayh

مسكويه، علاوه بر بيان ديدگاه خودش درباره سعادت قصوي، ديدگاه حكيمان سلف را درباره اين مسيله گزارش مي‌كند و ديدگاه‌هاي فيثاغورث، سقراط، افلاطون و ارسطو را برمي‌رسد. براي تبيين ديدگاه مسكويه درباره سعادت قصوي، مي‌توان بيان او را به دو قسمت سلبي و ثبوتي تقسيم كرد: بر اساس بيان سلبي او، حصول سعادت قصوي در تمتع از لذات حسي نيست. بر اساس بيان ثبوتي او شش ملاك (رسيدن به افق فرشتگان، دريافت حكمت از ساكنان ملا اعلي، حركت شوقي و عشقي به سوي خدا، دستيابي به كمال نهايي در دو بعد نظري و عملي، رسيدن به نعم بي‌حد و حصر بهشت، و تقرب به خدا) وجود دارد. نگارنده بر اين باور است كه اين ملاك‌ها مانعه الجمع نيستند، بلكه امكان جمع اين ملاك‌ها وجود دارد. گرچه برخي از اين ملاك‌ها قابل نقد هستند، اما در مجموع اين ملاك‌ها، مبين تاثر شديد مسكويه از دين مقدس اسلام است.

In addition to describing his own positions about sublime happiness (al-sa??dat al-qu?w?), Ibn Miskawayh gives an account of the views of the earlier philosophers and explores the views of Pythagoras, Socrates, Plato and Aristotle. To explain the views of Ibn Miskawayh about sublime happiness, his account can be divided into two negative and positive sections: according to his negative account, the attainment of sublime happiness is not enjoyment of physical pleasures. As in his negative explanation, sublime happiness would not lie in the attainment of happiness. And in the positive explanation there are six criteria (attainment of horizons of angels, receiving wisdom from inhabitants of the Highest Chiefs (al-mala? al-a?l?), loving movement towards God, achieving ultimate perfection in the two theoretical and practical dimensions, the attainment of unlimited blessings of paradise and seeking to be nearer to God). The author argues that these criteria are not mutually exclusive, rather they can be brought together. Although some of these criteria are vulnerable to criticism, overall they are indicative of Ibn Miskawayh’s strong influence by the sacred religion of Islam.