بررسي كاركرد روايي دو حكايت از الهي‌نامه عطار براساس نظريه گرمس و ژنت

The Study of the Narrative Function of Two Stories from Ilahi-nameh of Attar based on Gremaˊs Pattern and Gerard Genette

ژولين گرمس1 (1917- 1992م) روايت‌شناسي ساختارگرا است كه در زمينه روايت‌شناسي با ارايه الگوهاي معين و ثابت، به منظور بررسي انواع مختلف روايت، تلاش هاي فراواني انجام داده و روايت‌شناسي را بر‌اساس ريخت‌شناسي حكايت پراپ استوار نموده است. در اين مقاله الهي نامه عطار بر‌اساس نظريه هاي جديد ادبي از جمله «روايت‌شناسي ساختارگرا»، الگوهاي «معناشناسانه گرمس» و «شكل‌شناسانه ژنت»، مورد تحقيق قرار گرفته است و كاركرد روايي دو حكايت: زن صالحه و دختر كعب و عشق او، بر مبناي الگوي روايت‌شناسي گرمس تحليل و تفسير شده تا ضمن شناسايي موقعيت هاي متن روايي، بر‌اساس نظريه كانون روايت ژنت، به بررسي الگوي پيرنگ، الگوي كنشي (شش كنشگر: كنش گزار (فرستنده) / كنش‌پذير(گيرنده)، كنشگر (فاعل) / مفعول (شي ارزشي) و كنش‌يار( ياري‌رسان) / ضد كنش (بازدارنده) و همچنين ميزان قابليت تحليل دو حكايت بالا از طريق مربع معنايي، پرداخته شود. هدف از ارايه اين مقاله، بررسي ويژگي هاي روايي و رابطه راوي «روايت‌پرداز» و «كنشگر» در دو حكايت ياد‌شده؛ مبتني بر نگرش ساختارگرايانه گرمس و ژنت است.

Every story is formed from a strong link between two elements of surface and structure. In structuralism, narrative is considered as a structure, which has been studied by theorists such as Algirdas Julius Greimas (1917-1992) to find its components and provide a basic pattern for this structure. Algirdas Julius Greimas was a structuralist and semantic theorist, also a follower of Vladimir Propp (1895-1970). He introduced the theory of Actantial model for the narrative. This model aims to reveal the role of the characters of a narrative, and helps to indentify the characters by linking action and character to each other. In this research, we studied the Ilahi-name of Attar based on the modern literary theories including structuralist narratology, semantic pattern of Greimas, and morphological pattern of Gerard Genette. In addition, the narrative function of two stories of Ilahi-name, the “Pious Woman” and “Daughter of Ka’b and Her Love”, has been interpreted according to the narrative model of Greimas. We further studies stories by recognizing the situations of the narrative discourse (based on the focalization theory of Gerard Genette), and also the plot, i.e. Actantial model (six actants: sender/receiver, subject/object, supporter/oppositionist), to analyze the tales based on semantic square (le carré sémiotique).