بررسي پيكره‌بنياد شيوه نام‌دهي خليج فارس در مطبوعات و رسانه‌هاي آمريكايي به شيوه تحليل گفتمان انتقادي

The Corpus-based Study of the American Press and Media’s Naming Strategy Toward the Persian Gulf: CDA Approach

خليج فارس به‌عنوان يك شاهراه جغرافيايي بين‌المللي كه به هارتلند جهان نيز شهرت يافته و سومين خليج بزرگ دنيا به شمار مي‌آيد، از چندين منظر حايز اهميت است. از چند دهه قبل بر سر نام اين منطقه منازعات و بحث‌هاي مختلفي درگرفته است و اخيراً نيز برخي كشورهاي حوزه خليج فارس و گاه بعضي خبرگزاري‌ها، مطبوعات، موسسات و نهادهاي اروپايي و آمريكايي مي‌كوشند اصطلاح مجعول «خليج عربي» را جايگزين نام «خليج فارس» كنند. پرسش اصلي پژوهش حاضر اين است كه بسامد و شيوه توزيع كاربرد واژه خليج عربي و ساير اصطلاحات مجعولي كه توسط رسانه‌ها و مطبوعات آمريكايي مورد استفاده قرار مي‌گيرد، چگونه است و چه رابطه‌اي بين كاربرد اين اصطلاحات نو‌پديد با بازه زماني انتشار مطلب/ خبر و گونه/ ژانر آن وجود دارد؟ روش انجام پژوهش به شيوه پيكره‌بنياد و مبتني بر تحليل گفتمان انتقادي است. براي اين منظور، عنوان Persian Gulf و سه اصطلاح Arabic / Arabian / Arab Gulf را در دو پيكره انگليسي، آمريكايي معاصر (COCA) با بيش از چهارصد و پنجاه ميليون واژه از متن‌هاي مطبوعاتي و رسانه‌اي معاصر (بين سال‌هاي 1990 - 2012) و پيكره مجله آمريكايي تايم با بيش از يكصد ميليون واژه (از سال 1923 - 2008) را مورد بررسي قرار داديم و نتايج را به شيوه تحليل گفتمان انتقادي تحليل كرديم. پژوهش حاضر نشان داد كه بسامد كاربرد عنوان Persian Gulf در هر دو پيكره مورد استناد با بسامد هيچ‌يك از سه اصطلاح مجعول (و حتي مجموع بسامد آن‌ها) قابل مقايسه نيست. از سوي ديگر، در‌حالي‌كه عنوان خليج فارس به صورت بي‌نشان در كل بازه زماني و گونه‌هاي خبري، كاربردي وسيع و غالب داشته است، ساير اصطلاحات، بيشتر در دهه 1980 م. و 1990 م. آن هم اغلب در متن‌هاي اقتصادي مرتبط با موضوع نفت، گزينش شده‌اند.

The “Persian Gulf”, as a very important geopolitical region known as global heartland, is the third great gulf of the world. There have been some controversies over the name of this region in recent few decades, and recently some Persian Gulf Arab states or sometimes American and European institutes have tried to coin the fake name of “Arab Gulf” instead. In this paper, after reviewing the literature and historical and international documents, we study the naming strategy of international media toward the name of this important geographical entity. We compare the frequency, genre and content of the articles and news in which four referring expressions of “Arabic/Arab/Arabian/Persian Gulf” have been used within the Critical Discourse Analysis (CDA) framework. The data are gathered from Time magazine archive (1923-2008) and Contemporary Corpus of American English (COCA) (1990-2012). The findings of this article show that, comparing with other terms, the usage of the term “Persian Gulf” is considerably and undeniably more than the other three terms in a way that in Time magazine archive, there are 969 and in COCA corpus, 5003 cases of “Persian Gulf” usages while this number is around a hundred for all of the three coined words. The results further shows that while Persian Gulf is widely used context freely as default name, “Arab Gulf” term is mostly used in economic context, especially in those news and articles, which are about the “oil”.