تاثير تنش شوري بر رشد، تعادل يوني و اثرات متقابل يون ها در ارقام حساس و مقاوم كلزا(Brassica napus L.)

Effect of Salt Stress on Growth, Ionic Homeostasis and Ions Interaction in Sensitive and Tolerant Genotypes of Rapeseed (Brassica napus L.)

تنش شوري مانع از رشد شده و موجب به هم خوردن تعادل يوني در گياه مي شود. واكنش گياهان مختلف به تنش شوري در سطوح سلولي متفاوت است. به منظور بررسي اثرات سطوح مختلف تنش شوري بر رشد، ميزان كلروفيل و غلظت عناصر معدني در سه رقم كلزا، آزمايشي در سال 1387 در دانشكده كشاورزي دانشگاه شهيد چمران اهواز به اجرا درآمد. طرح آزمايشي بكار رفته، اسپليت پلات در قالب طرح كاملاً تصادفي بود. تيمارهاي آزمايش شامل سه سطح مختلف شوري و رقم بودند. در اين آزمايش، مقادير يون هاي مختلف در اندام هاي هوايي و ريشه سه رقم كلزا در كشت هيدروپونيك و تحت سه سطح مختلف شوري (صفر، 100 و150 ميلي مول) در اتاقك رشد مورد بررسي قرار گرفت. تيمار شوري از مرحله چهار برگي بر گياهچه ها اعمال و تا مرحله هشت برگي ادامه داشت. نتايج نشان داد كه ارقام مقاوم كلزا توانايي بيشتري در تجمع يون هاي سمي (سديم و كلر) در اندام هاي هوايي خود دارند. با افزايش شوري، مقدار كلر در اندام هاي هوايي همه رقم ها افزايش يافته و با افزايش مقدار كلر مقدار نيترات كاهش يافت. با افزايش شوري، مقدار كلسيم در اندام هاي هوايي و ريشه هاي همه ارقام افزايش نشان داد و افزايش بيشتر مقدار كلسيم در ريشه ارقام مقاوم باعث افزايش مقاومت به شوري گرديد. افزايش سديم در اندام هاي هوايي ژنوتيپ حساس باعث كاهش مقدار كلروفيل و نيز كاهش عملكرد كوآنتومي فتوسيستم دو گرديد. نتايج نشان داد كه تجمع بالاي سديم و كلر در اندام هاي هوايي با مقاومت به شوري در ارقام كلزا در اين آزمايش مرتبط مي باشد.

Salt stress inhibits plant growth and impair ionic homeostasis. Plant response to salinity stress is different at the cellular levels. In order to investigate the effect of salinity levels on growth, chlorophyll and ions content, an experiment was conducted in 2008, at the college of Agriculture, Shahid Chamran University of Ahvaz, Iran. The experiment was a split plot design on Completely Randomized Design. The treatments included three levels of salinity and cultivars. In this experiment, shoot and root ionic contents were studied in three genotypes of rape plants (Brassica napus L.) that grown hydroponically under three levels of salinity (0, 100, 150 mM NaCl) at growth chamber. Salinity treatments were imposed to seedlings at the 4 true-leaf stage by 8 true leaf stage. Results showed that salt tolerant genotypes had more ability to accumulate toxic ions (Na+ and Cl-) in their shoots. By increasing salt, shoots Cl- content increased and accumulation of NO3- reduced with increasing Cl- in shoots of all genotypes. Concentrations of shoot and root Ca2+ were increased by increasing salinity in all genotypes. In salt tolerant genotypes, more increasing root Ca2+, helped to improve salinity tolerance. Increase in shoots Na+ in salt sensitive genotype, resulted in a decline in chlorophyll a and b and quantum yield of PSII. Results indicated that high Na+ and Cl- accumulations in the shoots, were associated with salt tolerance in rapeseed.