اثرتنش كم آبي و نيتروژن بر روند پُر شدن و عملكرد دانه ذرت (Zea Mays L.)

Effects of Water Stress and Nitrogen on Grain Filling Trend and Yield of Corn (Zea mays L.)

به منظور ارزيابي اثرات سطوح نيتروژن (100 و 200 كيلوگرم درهكتار) و سطوح آبياري (تنش كم آبي در مرحله 8 تا 10 برگي، تنش كم آبي در مرحله شيري تا خميري دانه و آبياري كامل) بر روند پُر شدن و عملكرد دانه ارقام ذرت (سينگل كراس 500 و 647) آزمايشي به صورت فاكتوريل اسپليت پلات در قالب طرح پايه بلوك هاي كامل تصادفي در سال 1387 در مزرعه پژوهشي دانشكده كشاورزي دانشگاه بوعلي سينا اجرا شد. تركيبات نيتروژن و آبياري به صورت فاكتوريل در كرت هاي اصلي و ارقام در كرت هاي فرعي قرارگرفتند. سرعت رشد گياه در زمان گلدهي به ازاي دانه (PGRflw-kernel)، سرعت و دوره پُر شدن دانه، سرعت رشد گياه در زمان پُر شدن دانه به ازاي دانه (PGRM-M) ، تعداد و وزن دانه، سنجش كلروفيل در مرحله خميري دانه و عملكرد دانه اندازه گيري و محاسبه شد. كاهش مصرف نيتروژن و تنش كم آبي در دوره ي شيري تا خميري دانه، منجر به كاهش سرعت رشد گياه در زمان پُر شدن دانه و كم شدن سرعت پُر شدن و وزن دانه شد. دوره موثر پُر شدن دانه در اثر تنش كم آبي در مرحله 8 تا 10 برگي كاهش يافت. بيشترين عملكرد دانه با آبياري كامل و مصرف 200 كيلوگرم نيتروژن در هكتار به دست آمد. مصرف 200 كيلوگرم نيتروژن در هكتار با تنش كم آبي در مرحله شيري تا خميري دانه، اثر كمتري بر كاهش عملكرد دانه داشت.

Effects of nitrogen (100 and 200 kg/ha) and irrigation levels (water stress at 8-10 leaf stage, water stress at milk till dough ripening and full irrigaiton) on grain filling and yield of two corn (Zea mays L.) cultivars (SC 500 and SC 647) evaluated through conducting field experiment in research farm of Bu-Ali-Sina University. The experiment was established as a completely randomized block design in a factorial split arrangment with three replications in 2008 growing season. Fertilizer and irrigation levels allocated to main plots and corn cultivars conducted to the subplots. Plant growth rate at flowering per kernel (PGRflw-kernel), grain filling rate (GFR), effective grain filling duration (EGFP), plant growth rate at milk till physiological maturity (PGRM-M), kernel number, kernel weight, SPAD at grain dough ripening, correlation between these characteristics and indexes were measured. application of 100 kg/ha nitrogen and water deficit stress at grain milk till dough ripening stages lead to decrease in PGRM-M, reduction in grain filling rate and grain weight.Water deficit stress at 8-10 leaf stage, reduced duration of effective grain filling. Highest yield obtained from applying 200 kg/ha nitrogen and full irrigation. Least effect of water stress on yield obtained from application of 200 kg/ha nitrogen and water deficit stress at grain milk till dough ripening stage.