تغييرات غلظت عناصر غذايي نيتروژن، فسفر و پتاسيم در اندام هاي مختلف گياه ذرت طي مراحل مختلف رشد

Changes in Nutrients (N, P, K) Concentration in Various Parts of Corn during Different Growth Stages

تعيين تغييرات غلظت عناصر غذايي در مراحل مختلف رشد گياه، زمان صحيح و مديريت بهينه مصرف كود را مشخص نموده و از آلوده شدن محيط زيست و منابع آبي جلوگيري مي نمايد. اين آزمايش با هدف تعيين تغييرات غلظت عناصر غذايي نيتروژن، فسفر و پتاسيم در اندام هاي مختلف گياه ذرت (Zea Mays L.) و مديريت بهينه مصرف كود طي مراحل مختلف رشد در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي در 3 تكرار در ايستگاه تحقيقات خاك و آب كرج به اجرا در آمد. كودهاي فسفر و پتاسيم بر اساس آزمون خاك در هنگام كشت و نيتروژن در سه نوبت هنگام كشت و مراحل 4 برگي و 7 برگي مصرف گرديد. نمونه برداري از اندام هاي مختلف گياه (برگ، ساقه، گل، بلال و دانه) در مراحل مختلف رشد (3، 5، 7 و 10 برگي شدن، گل دهي، به كاكل رفتن و رسيدن) جهت تعيين درصد ماده خشك و ميزان تجمع نيتروژن، فسفر و پتاسيم در هر يك از اندام ها و سپس در كل بوته انجام گرديد. بررسي روند تجمع ماده خشك بيانگر افزايش معني دار بيوماس كل گياه طي مراحل رشد بود. نتايج نشان داد كه بخش عمده جذب نيتروژن، فسفر و پتاسيم در مراحل اوليه رشد صورت مي گيرد. قسمت عمده نيتروژن هماهنگ با روند رشد از برگ به ساقه و سپس در بلال و دانه ذخيره شده است. در زمان رسيدن، ميزان نيتروژن و فسفر برگ و ساقه به طور معني داري كاهش يافته و عمده ذخيره اين عناصر در دانه بوده است (به ترتيب 180 و 32 كيلوگرم در هكتار). برخلاف نيتروژن و فسفر، پتاسيم بيشتر در ساقه گياه ذخيره شده است. بالاترين ميزان جذب پتاسيم در مرحله به كاكل رفتن اتفاق افتاد. در اين مرحله ميزان پتاسيم كل گياه 369 كيلوگرم در هكتار و ميزان پتاسيم تجمع يافته در ساقه 255 كيلوگرم در هكتار بود.

In order to increase crop production and its profits per unit area and to control bio-environment and water resources pollutions, producers and farmers need to have information about nutrients accumulation in various plant parts at different growth stages. Proper fertilizer application time is one of the effective factors in increasing fertilizer use efficiency. Meanwhile, determination of mineral nutrients distribution at various growth stages is very useful for proper management and timing of fertilizer application. Therefore, to evaluate nutrient (N, P, K) distribution in various plant parts and determine proper application time and the best management of fertilizer in corn (Zea Mays L.), this study was conducted in a randomized complete block design with 3 replications. Phosphorus and potassium fertilizers were applied at planting time according to soil test (180 kg ha-1 triple super phosphate and 160 kg ha-1 potassium sulfate). Nitrogen fertilizer (400 kg ha-1 urea) was applied at planting time and as split at two other growth stages (V4 and V7). Plant sampling was performed randomly at different growth stages (3-, 5-, 7-, and 10-leaves stages, tasselling, silking, and maturity stages: V3, V5, V7, V10, VT, R1, and R6). Fresh weight, dry matter, and N, P, K accumulation rate of plant parts (leaves, stems, flowers, ear, and seeds) were determined. According to the results of the experiment, as the growing seasons progressed, plant dry weight significantly increased. Maximum amount of N, P, and K uptake occurred at early growth stages and mostly at 10-leaves stage. At maturity stage, the accumulation of N and P in shoots and leaves decreased while K accumulation in the shoots increased. The main parts of N and P accumulated in seeds, while K accumulated in shoots.