تاثير تلقيح ريزجانداران حل كننده فسفات در افزايش كارايي و درصد بازيافت كودهاي فسفاتي در كلزا

Effects of Inoculation of Phosphate Solubilizing Microorganisms on Increasing the Efficiency and Recovery Percent of Phosphate Fertilizers in Canola

فسفر (P) يكي از مهمترين عناصر مورد نياز در توليد محصول به شمار مي آيد. بخش اعظم كودهاي فسفاتي كه براي تامين فسفر گياه به خاك افزوده مي شوند در مدت زمان كوتاهي تثبيت شده و در خاك هاي زراعي آهكي عمدتاً به صورت فسفات هاي كلسيم ترسيب مي شوند. به منظور استفاده اقتصادي از ذخاير فسفاتي انباشته شده در خاك هاي آهكي ايران و افزايش كارايي كودهاي فسفاتي، مطالعه گلخانه اي در سال زراعي90-1389به صورت طرح كاملا تصادفي با 8 تيمار و 4 تكرار انجام گرفت. تيمارهاي آزمايشي شامل: T1= شاهد (C)، T2= ريزجانداران حل كننده فسفات (PSM)، T3= سوپرفسفات تريپل (TSP)، T4= TSP+PSM،T5 = بيوفسفات طلايي (GBP)،T6 = GBP+PSM، T7= خاك فسفات (RP) و T8= RP+PSM بود. نتايج نشان داد تلقيح با ريزجانداران حل كننده فسفات جذب فسفر توسط كلزا را 44/80 درصد نسبت به تيمار شاهد بدون تلقيح افزايش داد كه اين مقدار در سطح 5 درصد معني دار شد. بيشترين مقدار جذب فسفر از تيمار T4 برابر با 36/84 ميلي گرم در گلدان حاصل شد. همچنين بيشترين مقدار بازده نسبي زراعي و درصد بازيافت كود به ترتيب برابر 29/109 و 91/71 درصد بود كه از تيمار TSP+PSM بدست آمد. تلقيح با ريزجانداران حل كننده فسفات در همه تيمارها باعث افزايش وزن خشك اندام هوايي، تعداد غلاف، غلظت فسفر، جذب فسفر، بازده نسبي زراعي و درصد بازيافت كود نسبت به تيمار شاهد و تيمارهاي بدون تلقيح شد. با توجه به نتايج حاصله، گراني كودهاي فسفاتي در جهان و رعايت مسايل زيست محيطي، انجام تحقيقات ميداني در اين رابطه مورد پيشنهاد است.

Phosphorus (P) is one of the most important nutrients in crop production. Large amounts of P applied as fertilizer enters into the immobile pools through precipitation reaction with Ca2+ in calcareous soils. In order to economically use the phosphate depositions accumulated in the calcareous agricultural soils and increase the efficiency of P-fertilizers in Iran, an experiment was carried out in the greenhouse of Agricultural College, Tarbiat Modares University, in 2011. The study had a Randomized Complete Block Design with 8 treatments and 4 replications. The experimental treatments were: T1) control, T2) Phosphate Solubilizing Microorganisms (PSM), T3) Triple Super Phosphate (TSP), T4) TSP+PSM, T5) Golden Bio Phosphate (GBP), T6) GBP+PSM, T7) Rock Phosphate (RP) and T8) RP+PSM. The results revealed that P uptake by canola inoculated with phosphate solubilizing microorganisms increased by 80.44 percent compared to the control treatment. There was a significant difference (p=5%) between inoculated treatments and the control. The highest P uptake was obtained in T4 (TSP+PSM) treatment, which was 84.57 mg pot-1. Also, the highest amount of relative agronomic efficiency and recovery percent of fertilizer was obtained in T4 treatment, which was 109.29% and 71.91%, respectively. Inoculation with phosphate solubilizing microorganisms (PSM) significantly increased dry weight, pod numbers, P concentrations, P uptake, relative agronomic efficiency, and recovery percent of fertilizer in all treatments compared with the control pots. The overall results demonstrated that due to the higher price worldwide of P fertilizers and considering environmental issues, it is recommended that the experiment be further tested in the field.