چكيده فارسي :
در تاريخ ايران آن دسته از حكومتها و سلاله‌ها كه در حكومت‌داري و امور نظامي، از مولفه‌ها، قابليتها، توانها و مقدورات مذهبي و معنوي بهره جسته‌اند، در كنار ساير عوامل موثر، به موجوديت و اقتدار و صيانت خود تضمين‌هاي بيشتري داده‌اند و به ميزان اين بهره‌گيري از عوامل مذهبي و به ميزان صحّت و صداقت كارشان، بهره‌مندي يافته‌اند. دولت صفويه از اين قسم حكومتهاست. در اين دوره، نقش و تاثير مولفه‌ها و عوامل مذهبي را در عرصه‌هاي نظامي، به‌ويژه رويدادها، مي‌توان يافت كه در نوشته حاضر تا حدودي تصوير آن ارايه شده است. اين امر هم در جذب نيروي انساني بيشتر، هم در به دست آوردن آراي عمومي براي جنگهايي كه صبغه مذهبي مي‌يافت و هم در ايجاد شور و نشاط و انگيزه براي سربازاني كه در دوراهي مرگ و پيروزي قرار داشتند موثر بود. در نتيجه، بسياري از كاستيهاي تجهيزاتي، تسليحاتي و كمّيت نيروي انساني جبران مي‌شد. صرف‌نظر از برخي برهه‌هاي كوتاه، كه بحرانها و ساير عوامل داخلي به ضعف عمومي نيروهاي نظامي و در نتيجه به ناكاميهايي در جنگ‌ها انجاميد، اما در مجموع در اين دوره، به‌ويژه دوره اول اين سلسله (907 تا 1038 ه . ق)، اقتدار سياسي ـ نظامي ملموسي ديده مي‌شود و اين اقتدار بي‌تاثير از مولفه‌هاي مذهبي و معنوي نيست كه نوشته حاضر چند و چون آن را نشان مي‌دهد.
چكيده لاتين :
Throughout the Iranian history, those dynasties and governments that got the benefit of the spiritual and religious capabilities, powers and possibilities in their manner of governing and military affairs, managed, among other effective means, to guarantee their very existence and authority. The Safavi government is such a government. In that era, the contribution of religious factors to, and it’s impact on, the military fields, specially on what was going on, can be observed, which has been illustrated to some extent. And, this was quite effective both in recruiting more human labor, and in securing public votes for wars which were going to get a religious coloring, and also in generating enthusiasm and passion and motivation of those soldiers who were wandering between death and victory. Therefore, this could have been compensating much of the shortages of equipments, weapons, and human labor. Aside from a few short periods of time when crises and other internal factors led the military forces to suffer from a general weakness, which led in turn to losing wars, at that period, especially the initial period of the dynasty (907 to 1038 A H), one could see a visible politico-military authority. But this authority is never far from being affected by the spiritual and religious factors, and that we want to show why and how.
