رابطه‌ي بين حل مساله و تاب آوري با ميزان رفتارهاي پرخطر در بين دانش‌آموزان داراي پيشرفت تحصيلي بالا و پايين

The relationship between problem solving and resilience and high risk behavior in the students with high and low educational achievement

هدف پژوهش حاضر بررسي رابطه‌ي بين حل مساله و تاب آوري با ميزان رفتارهاي پرخطر است. روش تحقيق از نوع عل‍ّي مقايسه اي وهمبستگي بود. جامعه‌ي آماري دانش آموزان دختر دبيرستاني داراي پيشرفت تحصيلي بالا و پايين در منطقه9 آموزش و پرورش شهر تهران بود. نمونه‌ي مورد مطالعه 35 دانش‌آموز داراي پيشرفت تحصيلي بالا و35 دانش‌آموز داراي پيشرفت تحصيلي پايين بود كه به روش نمونه گيري تصادفي خوشه-اي چندمرحله‌اي انتخاب شدند. از مقياس تاب‌آوري كونور و ديويدسون، مقياس سنجش رفتارهاي پرخطر و پرسش‌نامه شيوه حل مساله كسيدي و لانگ براي جمع آوري داده ها استفاده شد. نتايج تحليل واريانس چند متغيره نشان داد بين دو گروه در متغيرهاي تاب آوري، حل مساله و رفتارهاي پرخطر تفاوت وجود دارد. به-طوري‌كه ميانگين نمرات دانش آموزان داراي پيشرفت بالا در مقياس تاب‌آوري و سبك خلاقيت حل مساله و ميانگين نمرات دانش‌آموزان داراي پيشرفت پايين در سبك‌هاي درماندگي، كنترل و اجتناب از حل مساله و همچنين در مقياس رفتارهاي پرخطر بيشتر است. نتايج حاصل از ضريب همبستگي نيز نشان داد كه بين رفتارهاي پرخطر و تاب آوري در هر دو گروه رابطه منفي وجود دارد. همچنين بين سبك‌هاي درماندگي، كنترل و اجتناب از حل مساله در گروه داراي پيشرفت پايين و كنترل و اجتناب از حل مساله در گروه داراي پيشرفت بالا با رفتارهاي پرخطر رابطه‌ي مثبت ديده شد. اين يافته‌ها مي‌تواند در مورد آموزش و ارايه خدمات مشاوره اي دانش‌آموزان مفيد باشد.

The aim of the present research was to determine the relationship between resilience and problem solving with high risk behaviors. Method of research was ex post facto and correlation. The statistical population of the present research comprised the female high school students with high and low achievement in educational district nine of Tehran. The research sample consisted of 35 students with high educational achievement and 35 students with low educational achievement. They were selected by multi-stage random cluster sampling method. Conner-Davidson Resilience Scale, Risk Behaviors Scale, and Kassidy & Long Problem Solving Style Questionnaire were used to gather data. The MANOVA results showed that there was significant difference in resilience, problem solving and high risk behavior between two groups. Mean scores of students with high achievement in resilience and creative problem solving style were greater than those of students with low achievement. Students with low achievement scored higher than students with high achievement in helplessness, control, avoidance problem solving styles and also high risk behavior. The results of Pearson correlation coefficient showed that there is an inverse relationship between resilience and high risk behavior in two groups. There is a significant difference between helplessness, control and avoidance problem solving styles with high risk behavior in students with low achievement. Also direct relationship was found between controls, avoidance problem solving styles with high risk behavior in students with high achievement. These findings can be useful for educational and counseling services for students.