مقايسه طرحواره‏ هاي شناختي ناسازگار، باورهاي غير منطقي و مهارت‏هاي ارتباطي در نوجوانان پرورشگاهي و غير پرورشگاهي

The compare maladaptive cognitive schemas and irrational beliefs and communicational skills between orphan adolescences and non-orphan adolescences

مقدمه:خانواده عنصر كليدي رشد و پرورش فرزندان است. فرزنداني كه در محيط پوياي خانواده پرورش مي يابند، در آينده افرادي مقاوم، تاب آور در برابر مشكلات زندگي هستند. كودكان پرورشگاهي كه اقبال و بخت تجربه كردن محيط خانواده را ندارند از محيط گرم و رشد يافته خانواده محروم اند. در اين پژوهش مولفه‏هاي طرحواره‏هاي شناختي ناسازگار، باورهاي غير منطقي و مهارت‏هاي ارتباطي در دو گروه نوجوان پرورشگاهي و نوجوان عادي مقايسه شده است. روش: در اين مطالعه از روش پژوهشي علي- مقايسه‏اي استفاده شد. 116 نوجوان دختر (56 نفر نوجوان پرورشگاهي و 60 نفر نوجوان عادي) بين سنين 12 تا 18 سال به روش نمونه گيري در دسترس براي نوجوانان عادي و روش نمونه گيري هدفمند براي نوجوانان پرورشگاهي انتخاب شدند و پرسشنامه‏هاي طرحواره‏هاي ناسازگار اوليه Young فرم كوتاه، پرسشنامه باورهاي غير منطقي جونز و آزمون مهارت‏هاي ارتباطي Quondam نسخه تجديد نظر شده را تكميل كردند. سپس داده‏هاي با روش‏هاي آمار توصيفي (ميانگين و انحراف معيار) و آمار استنباطي ، آزمون تحليل واريانس چند متغيري (MANOVA)، تحليل واريانس يك طرفه (ANOVA) و آزمون تي مستقل مورد بررسي و تجزيه و تحليل قرار گرفتند. يافته ها: نتايج پژوهش نشان داد كه بين دو گروه در نمره كلي طرحواره‏هاي ناسازگار اوليه و خرده مقياس‏هاي محروميت هيجاني، رهاشدگي/ بي ثباتي، بي اعتمادي/ بدرفتاري، انزواي اجتماعي/ بيگانگي، نقص/ شرم، شكست، وابستگي/ بي كفايتي، آسيب پذيري نسبت به خود و اطاعت در سطح( 01/0p < ) تفاوت معناداري وجود داشت. در نمره كلي باورهاي غير منطقي و مهارت‏هاي ارتباطي تفاوت معناداري بين دو گروه مشاهده نشد. تنها در خرده مقياس قاطعيت در مولفه مهارت‏هاي ارتباطي تفاوت معنادار بود. نتيجه گيري: براساس نتايج به دست آمده فراهم كردن شرايطي مناسب در دوره كودكي جهت ارضاي نيازهاي اساسي كودكان از جمله دلبستگي ايمن به خصوص براي كودكان پرورشگاهي كه از محيط امن و با ثبات خانواده محرومند، براي رشد بهتر و موفقيت و پيشگيري از مشكلات روان شناختي در كودكان پرورشگاهي ضروري است.

Introduction: family environment is very vital and important to development of family members. Children who are rising up in Dynamic family environment are resilience to facing life problems. Some children and adolescents like orphans do not have enough chance to experience the warmth and emotional atmosphere of family. The present study aimed to compare early maladaptive schemas, irrational beliefs and communicational skills between orphan and non-orphan adolescences. Methods: The research method was a causal- comparative approach. The sample of research consisted of 116 female adolescences (56 of them were orphan and 60 others were non-orphan adolescences), the participants mean age was between 12-18 years old. The non- orphan adolescents were selected by available sampling and the other orphan group was elected by targeting sampling. The data gathering was carried out according to three questionnaires including; Young schema questionnaire short form, factor Irrational beliefs Test-Ahwaz (4IBT-A) and communication skills Test-Revised. The research data were analyzed by descriptive statistical methods including; Mean and Standard Deviation. Also, inferential statistical methods like; one -way analysis of variance (ANOVA), Multiple-way analysis of variance (MANOVA) and t-test student for independent groups. Then all data were entered to computer using SPSS package version 16. Results: The findings indicated that there was a significant difference between total early maladaptive schemas scores and the sub-scales including; emotional deprivation, abandonment/instability, distrust/misbehave, social isolation/alienation defectiveness/ shame, failure, depended/incompetence, harm to self and obedience among orphan and non- orphan adolescences(p < 0.01). While, there was no significant difference between two research groups in irrational beliefs and communicational skills except the assertiveness score. This difference was one of the sub-scales in relationship skills. The non-orphan adolescents had acquired better score than orphan adolescents in assertiveness skill. Conclusion: the results indicated that create proper conditions in childhood period for satisfying the basics needs of children like secure attachment especially for orphans child is very vital and important. Orphans are deprived from secure and stable family atmosphere. So, for better bringing up and preventing those from psychological problems creating the secure and healthy attachment in childhood period is necessary.