بررسي خصوصيات شيميايي، فيزيكي و حاصل‌خيزي باطله‌هاي زغال سنگ به‌منظور استفاده در كشاورزي )مورد: زغال‌هاي باطله در كارخانه زغال‌شويي زرند كرمان)

Study of the chemical, physical characteristics and reject coal fertility to use in the agriculture activities (Case study: Coal washing plant Zarand-Kerman)

استخراج از معادن زغال سنگ، ضمن اين كه مقدار قابل توجهي باطله زغال بدون استفاده از خود بجاي مي گذارد، اثرات زيست محيطي آن نيز جاي تامل است. از سويي، خاك هاي اراضي زراعي و غير زراعي نياز مبرمي به مواد افزودني به منظور افزايش حاصل‌خيزي و بهبود خصوصيات فيزيكي و شيميايي دارند. لذا، اين پژوهش با هدف بررسي خصوصيات شيميايي، فيزيكي و حاصل‌خيزي باطله هاي زغال سنگ كارخانه زغال‌شويي زرند كرمان به منظور استفاده در بخش كشاورزي ساماندهي شد. در اين پژوهش، با آزمايش هاي فيزيكي، شيميايي و حاصل‌خيزي بر روي نمونه هايي از زغال خالص و همچنين افزودن زغال با خاك سبك و سنگين در سطوح مختلف 5، 10، 25 و 50 تن در هكتار با سه تكرار در كشت گلخانه‌اي گياه ذرت انجام شد. در اين پژوهش، منظور از خواص فيزيكي بافت، تخلخل، وزن مخصوص و آب قابل استفاده، منظور از خواص شيميايي آنيون‌ها و كاتيون‌ها، هدايت الكتريكي عصاره اشباع و اسيديته گل اشباع خاك و منظور از خواص تغذيه‌اي زغال و مخلوط آن با خاك ازت، فسفر قابل استفاده، پتاسيم محلول، آهن، منگنز، مس و روي قابل جذب است. در اين رابطه، مقدار عناصر سنگين سرب، جيوه و كادميم در باطله‌هاي زغال و باقيمانده گياه نيز اندازه‌گيري شد. نتايج نشان مي‌دهد بافت زغال شن لومي با جرم حجمي 95/1 و جرم ظاهري 88/0 گرم بر سانتي‌متر مكعب است. هرچند تخلخل كل زغال 55 درصد است ولي ميزان آب قابل استفاده زغال خالص كم و به ميزان 5/5 درصد است. محلول نمونه‌هاي زغال داراي محيط اسيدي با متوسط اسيديته 5.8 مي باشد. افزودن زغال به خاك سبك و سنگين در تمام سطوح مختلف موجب تغيير معني‌دار در سطح 5 درصد درمقادير محلول يون‌هاي سديم، پتاسيم، كلسيم و منيزيم و همچنين كربنات‌، بيكربنات،‌ و كلر نشده ‌‌است اما در افزايش مقادير كربن آلي و آهن در خاك ‌سبك و افزايش سولفات در خاك‌هاي سنگين موثر بوده است. مقدار عناصر سنگين سرب، كادميم و جيوه در زغال از حد مجاز استاندارد كم‌تر است و با افزودن زغال به خاك و مقايسه با شاهد مشخص شد كه مقدار افزايش عناصر سنگين در مخلوط خاك با زغال و بقاياي گياهي حاصل از آن قابل ملاحظه نمي‌باشد.

Coal mining takes place a great plenty of reject coals which impacts considerable effects on the environment. On the other hands, croplands and bare soils need the addition elements to increase their own fertility and so improve their physical and chemical properties. This study aimed to investigate the chemical, physical and fertility of coal plant reject laundering of Zarand-Kerman in order to use in the agricultural activities. In this study, the physical, chemical and fertility were experimented on the pure coal samples and then, added to light and heavy soils in levels of 5, 10, 25 and 50 ton per hectare with 3 frequencies in the face of green-house implantation of corn. In this study, physical characteristics consist texture, porosity, density and usable water, and chemical characteristics consist anions, cations, saturation extract EC and PH and also, the nutritional properties of coal and mixing them with soil that contain nitrogen, usable phosphorus, soluble potassium and iron, manganese, copper and zinc. In this experiment, the heavy elements such as plumb, mercury and cadmium have been measured in reject coals and stubbles. Results indicate that the usable water deal in the pure coal were little and about 5 percent. Add a more coal to soils led to reduce PH in the mixture. Adding the coal to soils was effective in increasing iron in the light soils and sulfate in the heavy soils in significant of 5 percent. The deals of heavy elements such as plumb, cadmium and mercury are less than the standard level in pure coal. It was seen that adding them to soil and compare with indices, have not effective roles on soils and stubbles in significant.