برآورد ارزش تفريحي منطقه كوهستاني توچال با استفاده از الگوي اقتصادسنجي دو‌مرحله‌اي هكمن

Estimation of Recreational value of Tuchal Mountainous Region Using Hickman Two Stages Econometric Model

ارزش‌گذاري كالاها و خدمات اكوسيستمي از جمله روش‌هاي حفاظت از اكوسيستم‌ها و استفاده مناسب از آن‌ها به شمار مي‌آيد، زيرا اين خدمات غالباً فاقد بازار واقعي‌اند و رايگان تلقي مي‌شوند. اين در حالي است كه اكوسيستم‌ها فراهم‌آورنده طيف وسيعي از خدمات‌اند كه موجب ارتقاي سطح رفاه زندگي بشر مي‌شوند. يكي از انواع اين خدمات، خدمات تفرجي اكوسيستم‌هاي كوهستاني است. به منظور برآورد ارزش تفرجي منطقه كوهستاني توچال واقع در شمال تهران با استفاده از روش ارزش‌گذاري مشروط و پرسش‌نامه انتها- باز، 227 پرسش‌نامه در سايت مورد نظر تكميل شد. همچنين، به منظور تشخيص عوامل موثر در تصميم به تمايل براي پرداخت وروديه و ميزان تمايل به پرداخت، از الگوي توبيت و روش دومرحله‌اي هكمن استفاده شد. با حذف پاسخ‌هاي ناقص، صفر اعتراض‌آميز و صفر حقيقي، 107 نفر از 227 پاسخگو (47 درصد) حاضر به پرداخت مبلغي براي بازديد و استفاده از منطقه كوهستاني توچال بوده‌اند. مقايسه نتايج برآورد الگوي پروبيت و رگرسيون خطي نشان مي‌دهد، متغيرهاي جنسيت، نوع منزل مسكوني و تغيير جغرافيايي محيط كار، در تصميم پاسخگويان براي پرداخت وروديه به منظور استفاده تفريحي از منطقه كوهستاني توچال اثر معني‌دار دارد. همچنين، سطح درآمد، تعداد افراد خانوار و ميزان آلودگي در محيط كار نيز در مرحله اول (مرحله تصميم براي تمايل به پرداخت) و دوم (مرحله عمل بعد از مرحله تصميم)، در ميزان تمايل به پرداخت پاسخگويان اثر معني‌دار دارد. ميانگين تمايل به پرداخت سالانه هر بازديدكننده برابر با 9444 ريال و ارزش تفرجي هر هكتار از منطقه در سال 1390 برابر با 137888240ريال برآورد شد. با توجه به ميزان بالاي ارزش تفرجي هر هكتار از منطقه توچال، برنامه‌ريزي براي ارتقاي سطح امكانات بهداشتي، رفاهي و افزايش امنيت افراد در منطقه توچال، ضروري است.

Valuing the ecosystems goods and services is a mean for protecting and appropriate use of ecosystems because no real market is exist for their valuation and most of the time they has been considered as free services. Despite they create a widespread range of goods and services that increase human wellbeing. Hence, in this study, recreational value of Tuchal region is estimated with contingent valuation method for 227 respondents. The elicit method used is open-ended. Two stage method of Hickman has been estimated to recognize factors affecting on decision to willingness to pay in first stage and other factors affect on deal of willingness to pay in the second stage. Required data was gathered via questionnaires and personal interview with 227 visitors. After deletion of incomplete responses and protest zeros, 47% of respondents were willing to pay entrance fee for recreational use of the region. The average WTP was 9444 Rls per visitor and recreational value of Tuchal area, was estimated about 137888240 Rls per hectare, in 2012 summer. With regards to high recreational value estimated per hectare in cited region, it is required to pay more attention to conservation of natural recreational sites with responsible. This subject is more important in big cities such as Tehran with high level of air pollutions and deficiency of green spaces per capita.