مطبوعات و توسعه فضاي عمومي(تحليل گفتمان مطبوعات در دوره تاريخي 1380 تا 1285 هجري شمسي)

Press and Development of Public Space (Discourse Analysis of Press on the Historical Period from 1285 to 1380 AH [1906-2001])

تاريخ ايران شاهد چهار دوره گشايش فضاي عمومي است كه در كنار ساير نهادها و پديده‌ها، مطبوعات را نيز متاثركرده‌اند. رشد كمّي و كيفي مطبوعات در دوره‌هاي مذكور، يكي از اولين تغييرات مثبت در حوزه روزنامه‌نگاري محسوب مي‌شود. از سوي ديگر، اگر مطبوعات از توسعه فضاي عمومي تاثيرمي‌پذيرند، به عنوان عاملي مهم براي تقويت و حفظ آن نيز نقش‌آفريني مي‌كنند. اين امر، از طريق بازتوليد نظام معنايي كه خواستار تقويت و توسعه فضاي عمومي است، صورت مي‌گيرد. در اين پژوهش، با استفاده از روش تحليل گفتمان، چهار روزنامه در دوره‌هاي انقلاب مشروطه (1285تا 1289) و نخست‌وزيري دكتر مصدق (1330 تا 1332) مربوط به دوره قبل از انقلاب، پيروزي انقلاب اسلامي (1358-1357) و برگزاري هفتمين انتخابات رياست جمهوري (1380- 1376) مربوط به دوره بعد از انقلاب مورد بررسي قرارگرفته‌اند تا پس از شناخت نظام معنايي توليدشده از سوي روزنامه‌ها، وجوه اشتراك و افتراق آن‌ها مشخص شود. ويژگي مشترك دوره‌ها، توسعه فضاي عمومي و ويژگي مشترك روزنامه‌هاي منتخب حمايت از اين فضا و تلاش براي تقويت آن است. نتايج پژوهش نشان مي‌دهند، مفصل‌بندي نظام معنايي روزنامه‌ها به هنگام توسعه فضاي عمومي، از انقلاب مشروطيت تاكنون به شيوه‌هاي مختلف بازتوليدشده‌ و از وجوه اشتراك بيش از وجوه افتراق برخوردارند. «قانون»، «آزادي» و «مردم»، مولفه‌هاي اصلي نظام معنايي مطبوعات در اين دوره زماني (1380 تا 1285 ه‌. ش) بوده‌اند.

The history of Iran has witnessed four periods of opening in the public space that has also affected the press beside other institutions and phenomena. Qualitative and quantitative development of the press in the said terms is considered one of the first positive changes in journalism. On the other hand, if the press is affected by the development of public space, it also plays a role as an important factor to enhance and sustain it. This is done through reproduction of semantic system which requires the enhancement and growth of public space. In this study, using discourse analysis, we studied four newspapers during Constitutional Revolution (1285-1289 [1906-1910]), period of Prime Minister Dr. Mosadegh (1330-1332 [1951-1953]) (before revolution), victory of Islamic Revolution (1357-1358 [1978-1979]), and the seventh presidency elections (1376-1380 [1997-2001]) (post-revolution), so that we can understand the semantic system generated by the newspapers and identify their similarities and distinctions. The common feature of these periods is the development of public space and the common feature of the selected newspapers is supporting this space and trying to strengthen it. Since Constitutional Revolution, the results of the study show that articulation of semantic system of the newspapers has been reproduced in various ways during development of public space and their similarities are more than the differences. "Law", "freedom" and "the people" have been the main components of semantic system of the press during this period (1285 to 1380 AH [1906-2001]).