بررسي برخي حروف اضافه در متون فارسي- عبري

A Study of SomePrepositionsin Hebrew-Persian Literature

متون فارسي- عبري متوني هستند كه زبان آن‌ها فارسي است، ولي به خط عبري به نگارش درآمده‌اند. اين متون در جوامع عبراني ساكن ايران قديم تاليف شده‌اند. سابقه تاليف اين متون به قرن سوم هجري و پيش از آغاز تاليف متون فارسي به خط عربي بازمي‌گردد. به اين دليل و دلايل ديگر مانند دوري جوامع عبراني از جوامع مسلمان، زبان متون فارسي- عبري كهن‌تر از متون فارسي ديگر است و بسياري از ويژگي‌هاي آوايي، صرفي و نحوي دوره ميانه را در خود حفظ كرده‌ است. يكي از ويژگي‌هاي دستوري مهمي كه در متون فارسي- عبري حفظ شده است، كاربرد خاص حروف اضافه مانند ? و pa(d) به شيوه فارسي ميانه است. برخي حروف اضافه مانند ’b’z نيز در متون فارسي- عبري معنايي جديد يافته ‌است. برخي حروف اضافه نيز مانند ’zmr تنها در متون فارسي- عبري يافت مي‌شود. ازآنجاكه اين حروف اضافه در فارسي نو رسمي وجود ندارند و در دوره اسلامي تنها در متون فارسي- عبري يافت مي‌شوند، بررسي آن‌ها مي‌تواند سير تحول اين حروف را از دوره ميانه تا دوره نو آشكار سازد. در اين مقاله خواهيم ديد كه حروف اضافه فارسي- عبري كه از دوره ميانه باقي مانده‌اند، چگونه تحت تاثير حروف اضافه فارسي نو رسمي قرار مي‌گيرند و به‌تدريج حروف اضافه فارسي نو جايگزين حروف اضافه فارسي ميانه و فارسي- عبري مي‌شوند.

Hebrew-Persian texts are texts which are Persian in language but have written in Hebrew characters. These texts belong to the third century AD and have been written before the Arabic-Persian texts. This is why many of the phonetic, morphological and syntactical features of themiddle period have been kept in Hebrew-Persian texts.One of the major grammatical features that have been preserved in Hebrew-Persian literature isthe specific application ofprepositionssuch as?andpa(d) in middle Persian manner. Someprepositionssuch as ʹ bʹz find new meaning in Hebrew-Persian texts. Someprepositionslikeʹzmrare foundonly in Hebrew-Persian literature. Since there are no prepositionsinformalmodern Persian, this study can reveal theevolution oftheprepositionsfromthe middleperiodtomodernperiod. In thisarticle, it is shown how the prepositionswhich had remained from themiddlePersianperiodareaffected bythe formalmodern Persianprepositions andgraduallymiddle Persianand Persian prepositions are replaced bymodern Persianprepositions.