سنجش ارزش‏هاي محيطي اثرگذار بر رضايتمندي از محل سكونت، مورد شناسي: محدوده معالي‏آباد شيراز

Measurement of the Effective Environmental Values on Satisfaction of Residential Location, Case Study: Maali-Abad District in Shiraz

ارزش‏هاي محيطي و تاثير آن‏ها بر رضايتمندي سكونتي در شهرها اهميت زيادي در برنامه‏ريزي مسكن شهري دارد. رضايتمندي ساكنان از محيط مسكوني علاوه بر سلامتي جسماني و رواني ساكنان، بر شاخص‏هاي مهم برنامه‏ريزي، همچون كيفيت زندگي، نرخ جابه‏جايي و پيش‏بيني تقاضاي مسكن موثر است. نرخ بالاي جابه‏جايي‏هاي سكونتيِ اخير، تاثير فزاينده‏اي بر شكل‏گيري خوشه‏هاي مسكوني و افزايش پراكنده‏رويي شهري داشته‌است كه خود چالشي جدي در مديريت شهري امروز به شمار مي‏آيد. محدوده معالي‏آباد، يكي از نواحي نوساز شهر شيراز و مركز ثقل توسعه شمال غرب اين شهر است كه در سال‏هاي اخير، به دليل تحولات كالبدي عمده، جمعيت زيادي را به خود جلب كرده‌است. از اين رو، ضروري است ارزش‏هاي محيط‏ سكونت در اين محدوده و رضايتمندي خانوارها در آن بررسي شود. براي اين هدف، با حجم نمونه 430 خانوار و با تكميل پرسش‏نامه، اطلاعات لازم براي پژوهش گرد‏آوري شد. برآورد كمّي رضايتمندي سكونتي، با استفاده از طيف پنج گزينه‏اي ليكرت و دسته‏بندي ويژگي‏هاي محيطي بر ميزان رضايتمندي افراد، با استفاده از روش تحليل عاملي تاييدي (CFA) تعيين شد. يافته‏هاي پژوهش نشان داد كه بيشتر افراد، رضايتمندي بالايي از محيط سكونت خود در محدوده پژوهش دارند و كيفيت آب‏وهوا و وجود مناظر طبيعي و باغ‏ها مهم‏ترين نقش را در اين ارتباط داشته‏اند. بااين‏حال، در برخي نقاط محدوده، رضايتمندي اندكي در ميان ساكنان محدوده مشاهده مي‏شود. بيشتر اين افراد در مجتمع‏هاي مسكوني بلندمرتبه و در لبه خيابان اصلي ساكن بوده‏اند.

Environmental values and their effects on residential satisfaction are of great importance in urban housing planning. Residential satisfaction about their residential place, inaddition to physical and mental health of the residents, is effective on quality of life, housing moving rate and prediction of housing demands. Recently, high moving rate has intensified urban sprawl and forming residential clusters which can be considered as an important challenge in urban growth management. Maali-Abad district is a new developed and renewed area at the north west part of Shiraz, which attracted a great number of population due to its main physical changes . Therefore, it is imperative to assess residential environment values in this part of the city and suggest some strategies to augment residential satisfaction. To this end, the data by using a standard questionnaire were collected. 430 participants completed the questionnaires. The residential satisfaction amount was determined by using a five-item Likert spectrum and classification of environmental specifications on the satisfaction rate of residents by using confirmatory factor analysis (CFA). The reseach findings showed that most residents expressed their great satisfaction with their residential environment. Climate quality , existance of natural landscapes and gardens have important roles in this regard. However, in some parts of the area, especially in high-rise buildings and on the edge of Main Street, residents were unsatisfied with their environment.