شاكله‌سازي و كارايي آن در نقد اول كانت با تاكيد بر مفهوم «مكان»

Schematism and Its Role in Kant’s First Critique with an Emphasis on the Concept of Space

چكيده شاكله سازي قوه خيال يكي از مباحث نقد عقل محض كانت است كه اهميت آن مورد مناقشه شارحان قرار گرفته است؛ برخي آن را بحثي تصنعي پنداشته اند و برخي ضروري. سخن نگارنده در اين مقال، ضرورت اين بحث براي نقد اول كانت است. البته شاكله ها چنانكه كانت مي پنداشت، منحصراً زماني نيستند بلكه «مكان» نيز حداقل در بعضي از شاكله-ها دخيل است. كانت به واسطه شاكله ها از سويي، كاركرد «ابژكتيو» مقولات محض فاهمه را در شناخت نظري ما تبيين مي كند و بدين-وسيله خود را از شك هيومي‌مي رهاند؛ و از سوي ديگر، شناخت سنتي مابعدالطبيعه را به چالش مي كشاند. از نظر وي، نهايت شناخت نظري ما مجموع اعيان زماني- مكاني از مجراي خيال است و فراروي از اين محدوده نارواست.

Abstract Schematism of imagination, which is one of the issues discussed in Kant’s Critique of Pure Reason, has been disputed by commentators. Some have considered it as arbitrary and some as necessary. The claim of the present paper is the necessity of this issue in Kant’s First Critique. However, schemata as explained by Kant are not purely temporal and space is involved at least in some of the schemata. Through schemata, Kant delineates the function of pure categories of understanding, thereby getting rid of Hume’s skepticism on the one hand, and creating challenges for the traditional understanding of metaphysics on the other hand. His viewpoint is that our ultimate theoretical knowledge is the collective impression of temporal- spacial entities created through imagination; therefore moving beyond this is not warranted.