الگوي بررسي زبان حماسي

A Framework for Studying the Epic Language

يكي از موضوعات نقد جديد، بررسي زبان در آثار ادبي است. الگوي بررسي زبان حماسي، چگونگي زبان شعر حماسي را در سطوح گوناگونِ آوايي و موسيقايي، واژگاني و نحوي، بلاغي و ادبي، محتوايي و درون‌مايه‌اي بررسي مي‌كند تا چگونگي تجلّي نوع ادبي حماسه در زبان را كشف و توصيف كند. به همين منظور نگارنده در اين مقاله، با استفاده از نظريات نقد جديد، به‌ويژه صورت‌گرايي و بر اساس زبان حماسي معيار (شاهنامه فردوسي) يك الگو براي بررسي زبان حماسي در سطوح گوناگون، طراحي نموده است و در هر سطح، شاخص‌هاي لازم را تبيين كرده و سپس چگونگي ظهور آن شاخص‌ها در زبان حماسي را، با بيان شواهدي از متون حماسي، به‌ويژه شاهنامه فردوسي نشان داده است تا بر اساس آن بتوان اولاً به ويژگي‌هاي زبان حماسي دست يافت و ثانياً اين شاخص‌ها را در متون حماسي منظوم آزمود و به ميزان موفقيّت يا عدم موفقيّت شاعران حماسه‌سراي پس از فردوسي، در به‌كارگيري زبان حماسي پي برد. بر اساس همين الگو و در اين مقاله مشخص شده است كه مثلاً باذل مشهدي، به عنوان يكي از مقلدان زبان حماسي معيار، در استفاده از زبان حماسي موفقيّت چشمگيري كسب نكرده است و در برخي از وجوه زبان حماسي از جمله انواع موسيقي شعر حماسي، تركيب سازي، جزالت شعر حماسي و تصويرسازي دچار ضعف و كاستي است.

One of the issues in modern criticism is the study of language of the literary works. The framework suggested for studying the epic language has focused on the reading of the language of epic poetry at different phonological and musical, morphological and syntactic, rhetorical and literary as well as theatrical levels in order to describe the quality of literary type of epics in language. For this purpose, through the innovative critic theories, mainly formalism, and based on the standard epic language (Shah-nameh Ferdowsi), the framework has been suggested for the study of the epic language at different levels. Subsequently, the paper is going to clarify the necessary indicators and illustrate the quality of them in the epic language by applying a number of evidences from epic texts, in particular Shah-nameh Ferdowsi, in order to access two goals: not only achieving the indicators of epic language but also examining them in the epic poetry and finding how the poems after Ferdowsi were or were not successful in the application of the epic language. According to this framework, it has been shown that Bazel Mashhadi, for instance, has not been successful in his using of the epic language. Moreover, the epic poetry as well as its created images, in some different aspects such as rhythms, composition and coherence, has a range of deficits as well.