نظريه استيلا در انديشه سياسي ابو يعلي بن فرّا

Theory of Domination in the Political Viewsof Ibn- Farra’ Hanbali

ابن فرا حنبلي از فقهاي بزرگ اواخر قرن چهارم و اوايل قرن پنجم هجري است كه نقش مهمي در گسترش مكتب فقهي حنبلي داشته است. آنچه از او به جاي مانده او را يك متشرع سني مذهب متعصب نشان مي‌دهد. ابن فرا در الاحكام السلطانيه كه كتابي فقهي‌ـ سياسي به شمار مي‌رود، مي‌كوشد تا به توجيه فقهي نظريه استيلا در سياست بپردازد و در اين راه از هيچ كوششي فروگذار نمي‌كند. به راستي او را مي‌توان يكي از مهم‌ترين انديشمندان نظريه تغلب و استيلا در ميان اهل سنت دانست. با اين حال هيچ نگاشته‌اي از وي به فارسي ترجمه نشده و كار مستقلي نيز در مورد او وجود ندارد. مقاله حاضر مي‌كوشد با بررسي وجوه مختلف تفكرات ابن فرا ، تصويري اجمالي از انديشه سياسي وي ارايه دهد.

Abu Yaala Mohammad Ibn Al-Hossain Ibn Mohammad Ibn Khalaf Ibn Mohammad known as “Ibn Farra” (990- 1066) is an Islamic Jurisprudent who played a great role in expansion of Hanbali school of Islam. His works portray him as a strict Sunni jurisconsult. In his book named “ Al-Ahkam Al-Sultanniah” he attempts to provide a religious jurisprudential justification for political dominations of the rulers. He can be considered as one important figure of domination theory (Istiilla and Taqallub) among the Sunni. He has not been introduced or studied to and in Farsi. In this article we survey various aspects of his political views.