امكان‌سنجي اقليمي كشت كلزا در استان كرمانشاه

Climatic Feasibility of Rapeseed Cultivation in Kermanshah Province

كلزا يكي از مهمترين دانه‌هاي روغني است كه در سال‌هاي اخير در مناطق مختلف كشور كشت مي‌شود. با توجه به حمايت هاي گسترده‌ي دولت در زمينه‌ي كشت دانه هاي روغني، به خصوص كلزا به منظور كاهش وابستگي به واردات اين محصول و نزديكي به مجتمع كشت و صنعت ماهيدشت به منطقه به عنوان بازار خريد تضميني اين محصول در استان، امكان‌سنجي اقليمي و گسترش كشت كلزا در اين منطقه بسيار مفيد است. در اين پژوهش ويژگي هاي دما و بارش طيّ دوره‌ي رشد كلزا و هر يك از مراحل رشد و تاريخ گذر دماهاي حدي 7- ،15- و 40 درجه سانتيگراد در سطح ايستگاه هاي مورد مطالعه طيّ دوره‌ي آماري 19 ساله (2010-1992) مورد بررسي قرار گرفت و پس از آن با استفاده از نرم‌افزار GIS پهنه‌هاي كاملاً مناسب، مناسب،ضعيف و نامناسب كشت كلزا در سطح استان مشخص شد. نتايج اين تحقيق نشان مي‌دهد كه مناطق كاملاً مناسب و مناسب كه منطبق بر مناطق مركزي و دشتي اين استان باشد، حدود 70 درصد منطقه‌ي مورد مطالعه را در برمي‌گيرد. پهنه‌ي نامناسب كه منطبق بر مناطق كوهستاني و مرتفع است كمترين مساحت (2302 كيلومتر مربع) از منطقه‌ي مورد مطالعه را پوشش مي دهد و پهنه‌هاي با قابليت‌هاي ضعيف براي رشد كلزا حدود 7801 كيلومترمربع است كه حاشيه‌ي ارتفاعات اين استان را به خود اختصاص مي‌دهد.

Rapeseed is one of the most important oily seeds which is cultivated in different parts of country in the recent years. Climatic feasibility and extension of Rapeseed cultivation are very useful in this region due to widely governmental supports for cultivating oily seeds, in particular, Rapeseed in order to reduce dependency on imports of this product and proximity to Mahidasht industry and cultivation complex as a guaranteed purchase market for this product in this province. In this research, temperature and precipitation features were studied during Rapeseed growth period and each stage of growth and passing time of limit temperatures -7, -15 and 400C at the level of studied stations were studied during 19-years (1992-2010) statistical period and then, by using GIS completely appropriate, appropriate, weak and inappropriate zones of Rapeseed cultivation were specified at provincial level. The results of this research show that completely appropriate and appropriate regions corresponded to central and plain regions on this province cover about 70 percent of the studied region. Inappropriate zone corresponded to mountainous and high regions cover the lowest area (2302 km2) of the studied region and zones with weak capabilities for Rapeseed growth allocates 7801 km2 of this province to themselves.