چندسويگي معناييِ آتش در معراج‌نامه تيموري

Jelve-y Honar / No. 10 /Autumn & Winter 2013 & 2014 Semantic Multi-Functions of Fire in The Timurid "Book of Ascension" (Mirajnama)

معراج‌نامه تيموري، از نسخه‌هاي خطيِ ارزشمند و از منابع تصويريِ مهم براي فهم هنر دينيِ اسلامي است. عقايد، بينش و ايديولوژيِ پديدآورندگانِ اين اثر به‌خوبي در آن متجلّي شده است. وفورِ شعله‌هاي آتشين در نظام‌هاي نشانه‌ايِ تصويريِ اين معراج‌نامه و اطلاقِ آن‌ها به چندين مدلولِ متفاوت و حتي گاهي متقابل، نگاره‌هاي معراج‌نامه تيموري را بيش از پيش متمايز كرده است. اين مقاله، با تطبيقِ اين عناصر درون‌متني، به مطالعه مفاهيم مختلف آتش و چگونگي تغيير كاركرد معناييِ آن در اين معراج‌نامه پرداخته است و سعي دارد علاوه بر بررسيِ پيوند ميان نار و نور در اين نسخه، مراتب مختلف آتش در آن را نيز با بينش اسلاميِ نگارگر تيموري مطابقت دهد. همچنين معانيِ ضمنيِ متفاوتِ آتش در اين نسخه خطيِ مصوّر، مسلماً نگارگر تيموري را وادار كرده است فرم و شكل آن را از نظر بصري تغيير بدهد. اين پژوهش به مطالعه اين مهمْ نيز خواهد پرداخت.

The Timurid "Book of Ascension", (Mirajnama), is one of the valuable manuscripts and significant pictorial resources for understanding the religious art of Islam in which the beliefs, insights and ideologies of the creators are clearly manifested. The abundance of fiery flames in the pictorial sign systems of Timurid Mirajnama and indicating to several different and even sometimes opposite significations, has made the Timurid "Book of Ascension" more and more significant. The present article has studied the various meanings of fire and its semantic function change in this work by comparing these intertextual elements and tries to compare the different hierarchies of fire with the Timurid painterʹs Islamic Ideology while investigating the connection between the Fire (Naar) and Light (Noon). Meanwhile, the different implicit meanings of Fire in this illustrated manuscript have actually made the Timurid painter create a change in the visual form of the work which is one of the main objectives of this research.